Fındıkta istilacı böceğe karşı 30 bin ‘samuray arı’ üretiliyor

KARADENİZ’de dadandığı fındık bahçelerinde yapraklarını yiyip, suyunu emdiği bitkilerin kökünü kurutan ‘kahverengi kokarca’ isimli böcek çeşidi için başlatılan biyolojik çabada Çin’den ithal edilen ‘samuray arı’lar, laboratuvar ortamında çoğaltılıyor. Bölgede haziranda denetimli salınım sürecine geçilecek 30 bini aşkın ‘samuray arı’, larvalarını yiyeceği istilacı böceğin yayılımını durduracak. Ulusal Fındık Kurulu (UFK) İdare Heyeti Üyesi Sebahattin Arslantürk, istilacı çeşidin, bölge tarımında yıllık 5 milyar liralık ziyana yol açtığını belirtti.

Dünya fındık üretimi ve pazarının büyük kısmını elinde bulunduran, ‘ Türkiye‘nin fındık ambarı’ Karadeniz Bölgesi’nde bitkilere dadanan ‘kahverengi kokarca’ isimli böcek tipi, başta fındık olmak üzere birçok bitki çeşidi için de tehdit oluşturuyor. Gürcistan’dan bölgeye geldiği saptanan ve Türkiye’de yayılımını hızlandıran böcek, günde 30 kilometre yol katediyor. Dadandığı fındık bahçelerinde yapraklarını yiyip, suyunu emdiği bitkilerin kökünü kurutan ‘kahverengi kokarca’ isimli böcek çeşidi için başlatılan biyolojik çaba kapsamında aktif rol oynayacak, Çin’den ithal edilen ‘samuray arı’lar, Samsun’da Karadeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü’nde laboratuvar ortamında çoğaltılıyor. Bölge vilayetlerinde haziranda belirlenen alanlarda denetimli salınım sürecine geçilecek 30 bini aşkın ‘samuray arı’ ile tarımda yıllık 5 milyar liralık ziyana yol açtığı da saptanan istilacı böceğin yok edilmesi hedefleniyor. Ana vatanı Çin olan, ‘Japonika arı’ olarak da isimlendirilen ‘samuray arı’ların, salındığı alanlarda larvaları yiyerek kokarcaların yayılımını durdurması hedefleniyor.

‘LABORATUVARDA ÇOĞALTILAN ARI TİPİNİ TABİATA SALACAĞIZ’Son basamağa gelinen çalışmalara ait bilgi veren Karadeniz Ziraî Araştırma Enstitü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak, “Kahverengi kokarca ile ilgili en tesirli gayret yolu biyolojik gayret. Zararlılar tabiattan toplanarak burada yetiştiriliyor. Kokarcaların yumurtaları laboratuvar ortamında uygun kurallarda saklanıyor. Bu stoklanan yumurtalar da doğal düşman dediğimiz arının üretimi yapılıp tabiata salınacak. Haziran sonu ile ağustos sonu ortası kahverengi ve yeşil kokarcanın yumurtasını bıraktığı periyotta laboratuvarda çoğaltılan bu arı çeşidini tabiata salacağız. Bu biçimde zararlının tabiatta yumurtalarını parazitleyip, zararlının popülasyonunu denetim altında tutacağız” diye konuştu.TARIMDA YILLIK ZİYAN 5 MİLYAR TLKahverengi kokarcanın fındığa verdiği zararın yıllık 5 milyar lira olduğuna dikkat çeken UFK Yönetim Heyeti Üyesi Sebahattin Arslantürk, “Kokarca bölgede fındık yetiştirilen alanlara önemli ziyan verdi. Yalnızca fındık değil fındık dışında yaklaşık 35 zerzevat ve meyveye de ziyan veren bir canlı bu. Fındıktaki yaptığımız hesaplara nazaran yıllık verdiği ziyan yüzde 10’un üzerinde. Geçen yıl kahverengi kokarcanın parazitörü olan ‘samuray arı’ ithalatı yapıldı; üreme sürüyor. Gayemiz, gerek kahverengi gerekse de yeşil kokarcada ölçüsü azaltarak fındıktaki kaybın ortadan kaldırılması olacak. İstilacı cins, tarımda yaklaşık 5 milyar liralık ziyanı kelam konusu. Bu da önemli bir rakam” dedi.

İstilacı böceğin yayılımının Türkiye’de devam ettiğini kaydeden Arslantürk, “Biyolojik uğraş fındıkla alakalı bütün bölgelerde yapılacak fakat burada bilhassa Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin yüklü olacak zira en çok görüldüğü bölgeler buralar fakat son yıllarda Batı Karadeniz’de de görülmeye başlandı. Haziran ayı başından itibaren 30 bin ‘samuray arı’, alana sürülecek. Umarım başarılı olur. Şu anda aslında gözlemleme devam ediyor. Bir hareketlilik varsa o harekete karşı farklı önlemler alınıyor. Dünyada gidişata bakarsanız artık bundan sonraki periyotlarda biyolojik çaba çok değer kazandı. Gerek insan sıhhati için gerekse tabiattaki değişime bağlı olarak. Bu açıdan bakınca son derece yerinde alınmış hakikat bir karar olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.