Yapay zeka; gerçek savaş: Hangi meslekler etkilenecek?
Gelecek bilimci ve yapay zeka-robotlar üzerine birçok kitabın müellifi Martin Ford, yapay zeka ve insanın ‘mesleki kavgasıyla’ ilgili niyetlerini BBC’den Kate Morgan’la paylaştı.
BBC’nin haberine nazaran tüm iktisadın ve insan nüfusunun birçoklarının ‘yapay zeka devriminden’ etkileneceğini söyleyen Martin Ford, bizler için haberlerin sadece berbat olmadığını söylüyor. Ford’a nazaran yapay zekanın yapamayacağı işler de bulunuyor.
“BAZI İŞLER İNSAN YARATICILIĞINA MAHKUM”
Ford, günden güne güçlenen yapay zekanın üç ana kategoride görülebilir gelecekte insan kadar verimli olamayacağını söylüyor. Ford’a nazaran bunlardan birincisi yaratıcılık gerektiren işler. Lakin ‘yaratıcılık’ içeren her işin inançlı alanda olduğu yanılgısına düşmemek gerekiyor. Örneklendirmek gerekirse Ford; yaratıcılık denilince akla birinci gelen kısımlardan olan görsel sanatların bu kategoriye dahil olamayacağını, zira yapay zekanın kullanıcının isteği olan görseli çok âlâ tahlil ettiğini ve saniyeler içinde milyonlarca imajı tarayarak isteğe karşılık verebileceğini söylüyor.
Ford’a nazaran yapay zekanın insanları yenemeyeceği yaratıcılık alanları bilim, tıp ve hukuk. Gelecek bilimci Ford, bu kısımların insanların yaratıcılığına mahkum olduğunu ve tarih boyunca da bu türlü olacağını savunuyor.
“ROBOTLARIN BEŞERLERLE BAĞ KURMASI İÇİN UZUN BİR YOL VAR”
Yazarın öngörüsüne nazaran ikinci bir ana kategori de beşerler üzerine düşünme-derin bağ gerektiren işler. Ford, bu kategoriye örnek olarak hemşirelik, danışmanlık, araştırmacı gazeteciliği sayıyor ve, “İnsanları derinden anlamanız gereken işler vardır. Yapay zekanın bu evreye gelmesi için kaydetmesi gereken uzun bir yol var” diyor.
“TESİSAT İŞLERİ İÇİN BİR C-3PO ROBOTA GEREKSİNİMİNİZ OLACAK”
Ford’un gelecek varsayımlarının mesleksel olarak son inançlı alanı ‘hareketlilik, çeviklik ve beklenmedik durumlarda sorun çözme yetisi’ gerektiren işler olarak tanımlıyor ve bunları da, ‘elektrik ustalığı, tesisatçılık, kaynakçılık’ meslekleriyle örneklendiriyor. Ford, bu vazifeleri, “Her an yeni bir açmazla karşılaşabileceğiniz işler. Bu işleri otomatikleştirmek isterseniz, bilim kurgu robotuna gereksiniminiz olur. Star Wars sinemasındaki C-3PO robotuna gereksiniminiz olur” kelamlarıyla en azından uzunca bir müddet daha sırf insanların yapabileceğine vurgu yapıyor.
“HASTALIĞINIZI ROBOTTAN DEĞİL, HEKİMDEN DUYMAK İSTERSİNİZ”
ABD’de bulunan Buffalo Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan profesör Janne Song McLaughlin ise olaya farklı bir açıdan bakıyor. McLaughlin, yapay zekanın insanların işlerine entegre olacağını ve beşerlerle misyon paylaşımı yapacaklarını öngörüyor. McLaughin, bu görüsünü şu sözlerle örneklendiriyor, “Yapay zekanın kanseri insanlardan daha uygun tespit ettiğini düşünelim. Bu senaryoda tabiplerin teknolojiyi kullanacağını lakin doktorluğun bitmeyeceğini, sadece vazife içeriğinin değişeceğini düşünüyorum.”
McLaughin, az evvel verdiği kanser örneği üzerinden, kanser hastası şahısların hastalığını bir robottansa insan olan bir tabipten duymak isteyeceklerinin de altını çiziyor.
“BEYAZ YAKALILAR TEHLİKE ALTINDA”
Birikimlerini ve öngörülerini BBC’yle paylaşan Martin Ford, özetini şu halde yapıyor: “Şimdilik beyaz yakalı bir çalışanın zincirde bir sürücüden önde olduğunu düşünebiliriz fakat gelecek o denli değil. Beyaz yakalıların geleceği, bir Uber sürücüsüne kıyasla daha çok tehlike altında zira kendi kendine seyahat eden araçlarımız yok fakat yapay zeka beyaz yakalıların mensup olduğu bir çok işe aday.
Birçok senaryoda, eğitim düzeyi yüksek çalışanlar, eğitim düzeyi düşük çalışanlara nazaran daha fazla risk altında. Bir otel temizlikçisini düşünün. Odaların, yatakların, çarşafların paklığını otomatikleştirmek çok güç.”
İnsan ömrünün müsaade verdiği gelecekte yapay zekayla tatlı mı, yoksa sert bir rekabet mi yaşayacağımız bilinmez. Lakin artık alışkanlıktan varlıklarının farkında bile olmadığımız çamaşır makinesi, televizyon, telefon üzere aygıtlar da vaktinde ‘şeytan icadı’ olarak görülmüştü. Bize düşen; anı yakalayarak durumlara karşı refleks geliştirmek ve yapay zekanın sürekli bir adım önünde kalabilmek.