Varşova Gettosu Ayaklanması’nın 80. yıl dönümüAlmanya Cumhurbaşkanı Steinmeier Nazi Almanyası’nın hataları nedeniyle af diledi

– Varşova Gettosu Ayaklanması’nın 80. yıl dönümü

Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier Nazi Almanyası’nın hataları nedeniyle af diledi

Alman Nazi birliklerine karşı 1943 yılında çıkarılan Varşova Gettosu Ayaklanması’nın 80. yıl dönümünde Polonya’nın başşehri Varşova’da anma merasimi gerçekleştirildi. Gettonun Kahramanları Anıtı’ndaki merasime mesken sahibi Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in yanı Nazi Almanyası periyodunda oluşturulan getto ve mevt kamplarından kurtulanlar ile hayatını kaybedenlerin yakınları katıldı. Ayaklanmada hayatını kaybedenlerin anısına hürmet duruşuyla başlayan merasimde konuşan Polonya Cumhurbaşkanı Duda, 2. Dünya Savaşı’ndan evvel çok uluslu bir cumhuriyet olan Polonya’da sadece başkentte 350 bin Polonyalı Yahudi’nin yaşadığını, Varşova’nın New York’tan sonra en çok Yahudi’nin yaşadığı kent olduğunu belirtti. Polonyalıların Musevilerle birlikte öteki ulusların bin yıldır tıpkı çatı altında yaşadığını belirten Cumhurbaşkanı Duda, 1939 yılında Nazi Almanyası’nın Polonya devletini sadece politik açıdan değil, toplumsal açıdan da yıktığını söyledi. Duda, “Yahudileri ayırdılar, damgaladılar, gettolara, mevt kamplarına kapattılar. En başından beri onları öldürmek niyetindeydiler, evvel zorla çalıştırarak onlardan faydalanmak, sonra öldürmek, dünya hafızasından silmek. Açlıkla, hastalıkla, silahla öldürdüler” dedi. Duda, Nazi Almanyası’na karşı direniş göstererek hayatını kaybeden Musevileri, Polonyalıları asla unutmayacaklarını vurguladı.

“Çok sıkıntı şartlarda uğraş veren Musevilerin birden fazla hayatta kalmayı başaramadı”

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ise 300 bin Varşovalı Yahudi’nin Treblinka mevt kampına yollanırken, çok az sayıda kişinin oluşturduğu Yahudi Muharebe Örgütü’nün direnişe geçtiğini hatırlattı. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog bodrumlarda, kanalizasyonlarda, çok güç şartlarda gayret veren Musevilerin birçoklarının hayatta kalmayı başaramadığını, fakat onurlu direnişleriyle ruhlarının zafere ulaştığını lisana getirdi. Herzog 2. Dünya Savaşı’nda yaşanan büyük faciadan çıkarılan derslerin gelecek jenerasyonlara öğretilmesi gerektiğini aktardı.

“Nazi Almanyası’nın barbarlığı karşısında söyleyecek kelam bulamıyor, sizlerden af diliyorum”

Varşova Gettosu Ayaklanması

1940 yılında kurulan Varşova gettosu, Nazi Almanyası tarafından oluşturulan en büyük gettoydu. 3,4 kilometrekarelik alana yaklaşık 460 bin Yahudi yerleştirilmişti. İkinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği 1943 yılında Varşova gettosunda yaşayan Musevilerin trenlerle Treblinka vefat kampına gönderilmesi üzerine 19 Nisan’da Museviler ayaklanma başlatmıştı. Yaklaşık 3 ay süren Varşova Gettosu Ayaklanması haftalar sonra bastırılırken, ayaklanmada 86 Nazi askeri ile 50 bini aşkın Polonyalı Yahudi hayatını kaybetmişti. Getto daha sonra dağıtılmıştı.