Üsküdar Üniversitesi’nden Kurban Bayramı’na ait açıklama Açıklaması

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kurbanın Allah’a karşı gönül bağını pekiştirmek ve ona yaklaşmak için bir vesile olduğunu belirterek, “Bu fikirle hareket edilirse Kurban Bayramı’na mana yüklemiş oluruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Üniversite açıklamasında görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, etimolojik olarak kurban sözünün kurbiyetten geldiğini belirterek, “Kurbiyet demek yaklaşmak demek. Kurban Bayramı’nda yapılan o bağış, yoksullara, komşulara, gereksinim sahiplerine dağıtılan o maddi ibadet, aslında Allah’a yaklaşmak için bir vesiledir.

Zaten kulluğun aslı da Allah’a yakınlaşmak demek. Yaratanla ilişki kurmak demek. Yani yaratanla tabiri caizse, online olabilmek, gönlünü ona açabilmek demek. Yoksa, kurbanı keserken ‘hak için kurban, küp için kavurma’ derseniz o kurban olmaz.” tabirini kullandı.

Niyetin çok değerli olduğunu aktaran Tarhan, şunları kaydetti:

“Burada niyetimiz çok değerli. Kurban yaparken Allah’a karşı görevimizi yerine getiriyoruz. Kurban Allah’a karşı gönül bağımızı pekiştirmek için, ona yaklaşmak için bir vesiledir. Bu niyetle hareket edilirse Kurban Bayramı’na mana yüklemiş oluruz. Kurbanın yaratana yaklaşmadır.

Bu işe bütün hislerinle katılırsın. Bu ibadetin en yüksek manası budur. Geçmişte güzellik yapanı ziyaret etmek, armağan almak, gönlünü almak, hiçbir şey olmasa bile telefon etmek değerlidir. Annesi babası vefat etmiş olanların birçoğunun ‘keşke hayatta olsa gitsem sarılsam’ diyenleri çok görüyoruz. Şu anda annesi babası yaşayanlar, bunu dememek için bu fırsatı uygun kullansınlar.

Anne-baba çocuklara sevap makinesidir. Onların isteğini, gönlünü almak bir evlat için fevkalade bir manevi sermayedir. Bu türlü bir sevap makinesini kaçırmasınlar. Yatırım yalnızca dünyada olmaz, bunların hepsi mevt ötesi yatırımdır. Vefat ötesi yatırım yapmak istiyorsanız, bayram bir fırsattır. Akıllı insan, kısa vadeli yatırım yapmaz, uzun vadeli yatırım yapar. Bu da uzun vadeli yatırımdır. Bayramlar için ‘manevi ticaret dönemleri’ denilebilir.”

“Bayram tatillerinin aile bağlarını daha çok pekiştirici tesiri vardır”

Tarhan, bayram tatilinin 9 güne çıkarılmasının tatil vesilesi olduğunu belirterek, aileyi ihmal etmeden, büyüklerin gönlünü alarak, büyükleri de tatilden evvel ziyaret edilerek yapılacak tatillerle, bencilce olan tatilleri ayırt etmek gerektiğini vurguladı.

Anadolu’daki, İstanbul’daki birçok kimsenin tatil yerinin memleketi olduğunu ve oraya gittiğini aktaran Tarhan, şu sözleri kullandı:

“O açıdan bizim toplumumuzda büyük ölçüde bayram tatillerinin aile bağlarını daha çok pekiştirici tesiri vardır. Zira ileri yaştaki kimseleri en çok keyifli edecek şey, onların fizikî gereksinimlerini karşılamak değildir. Onlara hatır sorulması, ‘iyi ki varsın annem, âlâ ki varsın baba, güzel ki biz yetiştirmişsin’ deyip onlara kıymet verildiğini hissetmeleri en büyük armağandır. Gidip yanında bulunsunlar, sevgi dolu bir bakış, bir tebessüm, birkaç tane hoş kelam, bir sıcak bir dokunuş onlara en büyük armağandır.

O nedenle ‘ya tam yapıyorum ya hiç yapmıyorum’ biçiminde yaklaşmasınlar. Birtakım anneler babalar da laf sokarlar. ‘Gene tatile mi gidiyorsunuz?’ derler. Herkesin his tabir biçimi farklı oluyor. Lisanı o denli oluyor fakat içi farklı oluyor. Onu da artık hazmetmek gerekiyor. Bizim sorumluluğumuz da anneye babaya hürmetimizi, onlara karşı sorumluluğumuzu yerine getirmek. Zira bizim toplumumuzu bir ortada tutan çok değerli bağlardır bayramlar.”

Anadolu irfanının hazinesi olan aile bağları ve yakın münasebetlerin toplumu, bireyleri koruduğunu vurgulayan Tarhan, modernizmle, dijitalleşmeyle bu hazinenin tükenmeye yüz tuttuğunu tabir etti. Bunun kaybedilmemesi gerektiğini aktaran Tarhan, dijitalleşmeyi tam bilakis uzakta da olunsa anne babayla yüz yüze görüşmek için bir fırsat üzere de kıymetlendirmek gerektiğini kaydetti.

“Bayramlar beşere hayatın ne kadar süreksiz olduğunu gösteriyor”

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çok isteklerin insanları mutsuz ettiğini ve bayramlar üzere manevi ortamların insanların kendini huzurlu ve inançta hissetmesini sağladığını belirterek, “Bayramlar beşere hayatın ne kadar süreksiz olduğunu gösteriyor. Bayramlarda, insan kolay bir şeyden ötürü nasıl kalp kırdığını gördüğü vakit düşünüyor. Kalp o denli bir organ ki, kapısı kırılırsa oraya girilmez. Onun için bir kalbe girmek istiyorsanız, onu kırmadan o kalbe girmenin yoluna bakacaksınız.

Kalbimiz bu türlü bir organdır. Her şey incelikten kırılır ancak insanlık kabalıktan kırılır. Bayramda, sevgi hisleri, yakın alakalar, muhabbet hisleri, şefkat hisleri ağır yaşanan hislerdir. Bu türlü durumlarda anneler ve babalar sevgide ve şefkatte cömert olsun. Kusurları bayramdan sonraya ertelesinler.” değerlendirmesinde bulundu.

Eski bayramlara olan hasretin her devir lisana getirildiğini vurgulayan Tarhan, şunları kaydetti:

“Bayramlar herkesin çocukluk periyodunun en hoş anlarıdır. İnsan beyninde çocukluk devrinde olan yaşantıları, meskende daha sıcak bir ortamın olduğu, armağanların verildiği, eski yaşantılar olarak algılıyor. Eski bayram olarak aslında o çocukluk devrine hasret vardır. Çocukluk periyodundaki o hoş anılar, eski bayramlar formunda toplumsal alana yansıyor. Eski bayramlar derken, 50 sene öncesi ve artık ortasında çok büyük bir fark olduğunu söyleyemeyiz. Fakat bu telaffuz, çocukluk periyodu hasretinin bir toplumsal sözüdür diyebiliriz.

Biz çocuğumuzun ruhuna ilerde bu türlü hasretle anacağı, onun gelişen ruhunda hoş meyveler verecek, hoş bayram yaşantıları ekelim. Çocuğumuza hoş şeyler yaşatalım ki yalnızca bu türlü maddi, mali, süreksiz zevkler değil, kalıcı ebedi manevi boyutu olan hazlar verebilecek bayramlar yaratalım.

Çocuklar için en kıymetli kazanımın zorluklara karşı sabrın öğrenilmesi ve sahip olduğu şeylerin değerini bilerek şükrün öğretilmesi. Bayramlarda şükran hissini güçlendirmek bile o çocuğun memnunluğu için çok değerlidir. Bizim memnunluk biliminde minnettarlık eğitimi var, bunu öğretiyoruz. Şöyle bir ödev veriliyor; Geçmişte sana düzgünlük yapan birisini hatırla. Git, ona bir ikram al. Niçin aldın derse ‘Sen bana geçmişte şu güzelliği yaptın. O yüzden, içimden geldi aldım’ de diyoruz. Bu örnekleri anlatınca minnettarlık eğitiminde fevkalade dostluklar başlıyor. Yalnızlıklar gideriliyor, rastgele, karşılıksız güzellik yapmış oluyorsun. Toplumsal sermayen ne kadar zenginse, toplumsal gücün, toplumsal aktif o kadar artar. Onun için bayramlarda bunları üretmek gerekiyor.”