UNESCO listesine alınan “Ahlat Taş Personelliği Geleneği” hünerli ellerle yaşatılıyor

Geçen yıl UNESCO’nun Acil Muhafaza Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alınan “Ahlat Taş Personelliği Geleneği”, Bitlis’in Ahlat ilçesinde hünerli ellerle yaşatılıyor.

İlçedeki taş ocaklarından elde edilen, kışın sıcak, yazın serin tutma özelliğiyle asırlardır yapılarda tercih edilen Ahlat taşı, binbir emekle toprak altından çıkarılarak kullanıma hazır hale getiriliyor.

Çekiç, balyoz, levye ve murç kullanılarak bloklar halinde koparılan, atölyelerle belirlenen ölçülere nazaran kesilen taşlar, burada hünerli ustaların elinde birer sanat yapıtına dönüştürülüyor.

İlçede 10 yıl evvel taş işçiliğine başlayan 5 çocuk babası 48 yaşındaki Hayrettin Maharetli de çeşitli büyüklükteki taşların üzerine Selçuklu ve Osmanlı motifleri ile çeşitli desenleri büyük bir ustalıkla işliyor.

“Bazı desenler bir gün sürebiliyor”

Becerikli, AA muhabirine, yörede yaygın kullanılan, yurdun dört bir yanına ve birçok ülkeye gönderilen Ahlat taşının, ilçenin kıymetli gelir kaynaklarından biri olduğunu söyledi.

Taşlara itinayla işledikleri desenlerden kimilerinin yarım saatte bittiğini kimilerinin da bir gün sürdüğünü anlatan Maharetli, “Desene nazaran sürece vakti değişiyor. Taşlara hangisi uygunsa o desenleri işliyoruz. Ahlat taşından çeşme, barbekü ve şömine yapıyoruz, mezar ve konut imalinde kullanılan taşları üretiyoruz. Desenleri taşa işleyerek süslüyoruz, biçim veriyoruz. Ocaklardan bloklar halinde getirilen kayalara burada adeta hayat veriyoruz.” dedi.

Makine kullanmadan el işçiliğiyle taşları süslediklerini belirten Maharetli, şunları kaydetti:

“Almanya’da restore edilen tarihi bir yapı için Ahlat taşı gönderdik. Türkiye’nin ise her yerine yaptığımız eserleri ulaştırıyoruz. 10 yıl evvel bu atölyede çalışan arkadaşlarımı daima ziyaret ederek onları izledim. Merak ettiğim için de mesleğe başladım. Merakla işi öğrendim. Mesleğimi seviyorum. 5 çocuğum var ve ailemin geçimini bu işle sağlıyorum. Ahlat Taşı Personelliği Geleneği’nin UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alınmasına da çok sevindim. Bunda emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Bizi memnun ettiler. Biz de bu mesleği geleneği yaşatmak için elimizden geleni yapıyoruz.”

“Ahlat Taş Personelliği Geleneği”, Fas’ın başşehri Rabat’ta 28 Kasım-3 Aralık 2022’de düzenlenen Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komitesi’nin 17. oturumunda UNESCO listesine kaydedilmişti.