Türkiye-KKTC ortasındaki denizaltı elektrik kontağı projesi teknik olarak hazır
ODTÜ Kuzey Kıbrıs Yerleşkesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Program Koordinatörü Prof. Dr. Murat Fahrioğlu, Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ortasında planlanan denizaltından elektrik irtibatı projesinin teknik olarak hazır durumda olduğunu belirtti.
Türkiye ile Kuzey Kıbrıs ortasında elektrik ilişkisi konusunda çalışan ve Türkiye ile KKTC ortasında oluşturulan Ortak Güç Çalışma Kümesi üyesi de olan Fahrioğlu, AA muhabirine, Türkiye’den denizaltı elektrik teması aracılığıyla KKTC’ye güç sağlamayı amaçlayan projeye ait çalışmaları anlattı.
Fahrioğlu, ada şebekelerinin özelliklerine ait, “Ada şebekeleri küçük ve izole oldukları için çok hassas şebekelerdir ve genelde kendilerinden çok daha büyük ana kara şebekelerine temas gereksinimi duyarlar. Dünya genelinde birçok ada daha büyük şebeklere ya bağlanmış ya da bağlanmak üzeredir.” sözlerini kullandı.
Bu doğrultuda Türkiye ile KKTC ortasında yapılan çalışmalara değinen Fahrioğlu, “2017 yılında Türkiye ve KKTC ortasında bir güç mutabakatı yapıldı. Bunun ardından de iki ülke ortasında bir Ortak Güç Çalışma Kümesi kuruldu. Ben de bu konseyin üyesiyim. Yaptığımız çalışmalar sonucunda ülkeler ortası elektriksel kontağın en güzel halde HVDC-VSC modelinde yapılacağına karar verildi.” diye konuştu.
Fahrioğlu, projede kelam konusu modele karar kılınmasının akabinde, Türkiye Elektrik İletim AŞ ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun irtibatın ayrıntılarını çalıştığını belirterek, “Teknik mevzularda bu ilişki projesi hazır durumdadır. Bu ilişki çeşidi şu anda dünyada en yaygın ülkeler ortası irtibat halidir.” dedi.
Yaklaşık 85 kilometre uzunluğunda birbirine yakın 3 güzergah üzerinde durulduğunu ve kablo kapasitesine yönelik farklı senaryolar üzerinde çalışıldığını belirten Fahrioğlu, “Kabloyu yüksek kapasitede çekip, kademeli olarak çevirici istasyonları artırma formunda de ilerlenebilir, zira projenin en meşakkatli kısmı denizaltına kablo serilmesi.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye ile sınır irtibatı KKTC elektrik sisteminde yenilenebilir güç hissesini artırır”
Fahrioğlu, Türkiye’nin heyeti gücü ve kaynak çeşitliliğine değinerek, “Türkiye şebekesi Avrupa’ya 3 çizgiden bağlı ve sağlıklı derecede de HES’lere sahip olması nedeniyle yenilenebilir güç oranını artırmak için müsait. Türkiye, Avrupa Şebekeler birliğine de üye ve bu birliğin Almanya’dan sonra en büyük ikinci şebekesi. Bu ilişki, teknik, ekonomik ve çevresel manada Türkiye’ye ve bağlı olduğu ülkelere (Yunanistan ve Bulgaristan) büyük karlar sağlıyor.” diye konuştu.
Kuzey Kıbrıs’taki durumun ise farklılık içerdiğini lisana getiren Fahrioğlu, şunları kaydetti:
“Toplam heyeti kullanılabilir güç 400 megavat civarında. Bunun şu anda büyük kısmı fosil yakıta dayalı. KKTC elektrik şebekesi bir ada ülkesi olması ve başka ülkelere kontağı olmaması açısından çok sağlıklı bir şebeke değil. Buna bir de şebekeyi besleyen sırf iki ana elektrik santral merkezi olduğunu eklersek, sıkıntılı durumlarda şebekenin çok kolay çöküşler yaşadığını biliyoruz. Kuzey Kıbrıs’ta elektrik kesintileri bu yüzden çok yaygın. Elde olan santraller belli durumlarda ani talep değişikliklerine yanıt veremiyorlar ve birtakım ufak meseleler bile berbat sonuçlar doğuruyor.”
Fahrioğlu, Türkiye ile yapılacak elektriksel irtibatın KKTC’ye sağlayacağı katkıya dikkati çekerek, “Türkiye ile bir sınır irtibatı olursa KKTC hem Türkiye’ye hem de dolaylı yoldan Avrupa’ya bağlanır. Bu durum KKTC şebekesindeki elektrik kalitesini üst seviyeye taşır ve frekans sıhhati, arz güvenliği ve başka birçok teknik açıdan sisteme yardım eder. Tıpkı vakitte, sisteme eklenebilecek yenilenebilir güç ölçüsünü da üst seviyeye çıkarır.” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yine cumhurbaşkanı seçilmesinin akabinde, pazartesi günü birinci yurt dışı ziyareti kapsamında KKTC’nin başşehri Lefkoşa’ya gitmişti. Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki baş başa ve heyetler ortası görüşmelerin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında, gündemlerindeki tüm hususları detaylarıyla ele aldıklarını belirterek, “Bunların içerisinde elbet ki elektrik sıkıntısıyla ilgili Türkiye’den kablo yoluyla Kuzey Kıbrıs’a elektrik naklinin sağlanması en değerli adımımız olacaktır. Bununla artık Kuzey Kıbrıs’ta elektrik kesintileri üzere bir sorun kalmayacaktır.” açıklamasında bulunmuştu.