Şubat’ta ziraî maliyetlerdeki aylık artış suratı yavaşladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Şubat ayı Ziraî Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) pahalandıran ATB Lideri Ali Çandır, “Şubat ayında Tarım-GFE’nin aylık yüzde 1.22 ilan edildi. Bu sayı, 2021 yılı Şubat ayı enflasyonunun altında ilan edildi. Böylelikle Şubat ayı ortalaması olan yüzde 1.5’in altında bir aylık enflasyon ilan edilmiş oldu. Geçtiğimiz yıl Şubat ayındaki yüzde 80.99’luk rekor enflasyondan yaklaşık 10 puanlık bir sürat kesme kelam konusudur” dedi.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Kurulu (ATAK) Lideri Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Şubat ayı Ziraî Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) kıymetlendirdi. Şubat ayında Tarım-GFE’nin aylık yüzde 1.22 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu sayı, 2021 yılı Şubat ayı enflasyonunun altında ilan edildi. Böylelikle Şubat ayı ortalaması olan yüzde 1.5’in altında bir aylık enflasyon ilan edilmiş oldu” dedi. Tarım-GFE’nin yıllık yüzde 69.99 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu yıllık sayı, son 8 yılın en yüksek ikinci sayısı olmuştur. Geçtiğimiz yıl Şubat ayındaki yüzde 80.99’luk rekor enflasyondan yaklaşık 10 puanlık bir sürat kesme kelam mevzusudur. İlan edilen sayılar, Şubat ayları itibariyle rölatif yüksek bir periyot içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Bilhassa yıllık seviyede geçmişe nazaran hala rekor seviyelerde bulunmaktayız” dedi.

Yıllıkta rekor tohumun

TUİK tarafından açıklanan Şubat ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 0.97 ve yıllık yüzde 67.77’lik artış ilan edildiğini belirten Çandır, tohumda yüzde 1.77, güçte yüzde -3.95, gübrede yüzde -2.48, ilaçta yüzde 2.63, veteriner hizmetlerinde yüzde 0.79, yemde yüzde 2.89, öbür kalemlerde ise yüzde 2.62’lik değişimlere dikkat çekti. Çandır, birebir kalemlerin Şubat ayındaki yıllık değişimlerine bakıldığında, tohumda yüzde 83.18, güçte yüzde 38.63, gübrede yüzde 77.92, ilaçta yüzde 38.73, veteriner hizmetlerinde yüzde 47.62, yemde yüzde 70.44 ve öteki kalemlerde ise yüzde 109.23 artış ilan edildiğini belirtti. Çandır, ziraî yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 2.92, yıllık yüzde 87.00’lik artış olduğunu kaydetti.

Makas üretici lehine döndü

TÜİK’in Şubat ayı ziraî üretici fiyat endeksini (Tarım-ÜFE) aylık yüzde 6.58, yıllık ise yüzde 127.56 olarak ilan ettiğini hatırlatan Lider Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim daima kesimin aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştı. 2023 yılı Ocak ve Şubat aylarında da makas, yeniden üretici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesim için birikmiş ziyanları kapatmak açısından olumlu beklentidir” değerlendirmesinde bulundu.

“Tarım-GFE’den yüksek iken Tarım-ÜFE’den ise aylıkta ve yıllıkta düşük seyretmiştir”

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarımı dolaylı olarak etkilediğini belirten Lider Ali Çandır, “Şubat ayında açıklanan aylık yüzde 0.42 ve yıllık yüzde 48.13 seviyesindeki yurtdışı üretici enflasyonu ile aylık yüzde 1.56 ve yıllık yüzde 76.61 seviyesindeki yurtiçi üretici enflasyonu, genel olarak bölümün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini göstermektedir. Lakin bu ay bilhassa YD-ÜFE sayısının geçen aya nazaran düşük artışla ilan edilmesi, ziraî girdi fiyatları üzerinde olumlu tesir yapabilecektir” dedi. Yİ-ÜFE içindeki besin imalatının aylık yüzde 4.64 ve yıllık 88.38 arttığına dikkat çeken Çandır, “Gıda imalatı enflasyonu, aylıkta ve yıllıkta Tarım-GFE’den yüksek iken Tarım-ÜFE’den ise aylıkta ve yıllıkta düşük seyretmiştir. Bu enflasyonlar, besin imalatı maliyetleri açısından yükseltici tesir yapmaya devam etmiştir” değerlendirmesinde bulundu.

“Yüzde 60 seviyesinde tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir”

Şubat ayında üretici kesitteki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 3.15 ve yıllık yüzde 55.18 ilan edildiğini hatırlatan Çandır, “Tüketici taraftaki besin enflasyonu aylık yüzde 7.36 ve yıllık yüzde 69.33 olmuştu. İşlenmemiş besin enflasyonu ise Şubat’ta aylık yüzde 11.05 ve yıllık yüzde 66.13 seviyesinde ilan edilmişti. Yaş meyve zerzevat enflasyonu ise aylık yüzde 18.04 ve yıllık 40.43 olarak ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu sayılar; üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını, yaklaşık yüzde 60 seviyesinde tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu. – ANTALYA