Prof. Dr. Sevcan Karakoç: “Gençler kilolu olsa bile kilolu olduğunu önemsemiyor”
Prof. Dr. Sevcan Karakoç: “Gençler kilolu olsa bile kilolu olduğunu önemsemiyor”
İSTANBUL – 2002 ve 2018 yılları ortasında 41 ülkede yaklaşık 750 bin ergen üzerinde yapılan “Okul Yaşındaki Çocuklarda Memleketler arası Sıhhat Davranışı” bahisli bir araştırmaya nazaran gençler artık kilolu olmayı eskisi kadar önemsemiyor, kendisini olduğundan daha zayıf görme eğilimi gösteriyor. Çalışma ile ilgili açıklamada bulunan Çocuk ve Genç Psikiyatristi Prof. Dr. Sevcan Karakoç, “Eskiden zayıf görünme, anoreksiya, kişinin kendi vücut algısını daha da fazla şişman fark etme ve zayıflama biçiminde eğilim varken, bu çalışmanın sonucunda gençlerin kilolarını azımsadığı, aslında daha az kestirim ettiğiyle ilgili bir çalışma” dedi.
DSÖ önderliğinde yapılan “Okul Yaşındaki Çocuklarda Milletlerarası Sıhhat Davranışı” bahisli bir çalışma için 2002 ve 2018 yılları ortasında dört yıllık aralıklarla 41 ülkeden, yaklaşık yüzde 51’i kız, 49’u erkek olmak üzere yaklaşık 750 bin ergenin anket bilgileri incelendi. Sonuca nazaran, kilolu olmayı önemsemeyen, kilosunu olduğundan fazla görmeyen ya da daha az gören gençlerin sayısında bir artış olduğu belirlendi. Doğuş Üniversitesi Öğr. Üyesi Çocuk ve Genç Psikiyatristi Prof. Dr. Sevcan Karakoç, çalışmanın sonuçlarına nazaran ergenlerin çok kilolu olsa bile kilolu olduğunu önemsemediğini, bu nedenle sağlıklı bir programa uymayıp mevcut kilosunu devam ettirme eğilimi gösterdiğini belirtti.
“Beden algısının aslında bir trend göstermesini inceleyen bir çalışma”
Prof. Dr. Sevcan Karakoç, “2002 – 2018 yılları ortasında var olan bilgileri derleyen, DSÖ’nün önderliğinde yapılan bir çalışma bu. Neredeyse 750 bin gencin datalarını içeriyor. Okul çağı dediğimiz, 11, 15 yaş ortası çocukları ve ön ergenlik devrini içeren bir çalışma. Dünya geneli olan bir çalışma, yaklaşık 41 ülkenin verisi var fakat Türkiye’nin verisi yok. Biz sistematik olarak 4 yılda bir o gençleri mucibince takip etmediğimiz için Türkiye üzere birtakım birkaç ülkenin dataları eksik. 41 kadar ülkede, 750 bin genci içeren, yaş ortalaması yaklaşık 13 olan, yüzde 51’i kız, kalanı erkek olan biçimde bir bilgi var. Bu obeziteyle ilgili dünyaca ünlü bir mecmuada yayınlandı.
Verilerin farklı kısmı şu, vücut algısının aslında bir trend göstermesi, yıllar içerisinde trend ne tarafa gidiyor? Bu çalışma bunu inceleyen bir çalışma. Şöyle bir şey görüldü, aslında evvelden zayıf görünme, anoreksiya, kişinin kendi vücut algısını daha da fazla şişman fark etme ve zayıflama halinde eğilim varken, bu çalışmanın sonucunda, gençlerin kilolarını azımsadığı, aslında daha az kestirim ettiği, algılanan vücut yüküyle ilgili bir çalışma. Herkesin anlayacağı lisanda söylersek, kişi kilolu bile olsa kendisini olağan kiloda görüyor. Obez bile olsa bunun büyük bir sorun olmadığını belirtmiş bu yaş kümesi olan çocuk ve gençler” dedi.
“Kilolu olsa bile kilolu olduğunu önemsemiyor”
Karakoç, “Bunun da birtakım çıktıları var. Daha sağlıklı hayat stilinden bir ölçü uzaklaşma olabilir. Uygun olan kısmı, kendini şişman hissedip katı diyetler yapmak da sıhhatsiz bir tavırdı. Fakat artık çok kilolu olsa bile kilolu olduğunu önemsemiyor ve algılanan vücut algısı azımsandığı için sağlıklı bir programa uymuyor. Mevcut kilosunu devam ettiriyor. 2, 3 yıl dünyamız pandemi yaşadı. Pandeminin olumsuz çıktılarından biri de meskende geçirilen vakit, hareketsiz hayat, internet bağımlılığı, bozulmuş yeme tertibi. Bu çalışmanın bilgileri pandemi öncesini kapsıyor. Lakin bir sonraki yayınlandığında muhtemelen pandemi datalarını de içerecek ve bu gençlerin aslında bozulmuş vücut algısıyla pandemiye girdikleri için bize pandemi çıktısı olarak daha fazla kilo ve obezite halinde dönüşü olacak” diye konuştu.
“Kızlarda daha fazla görülmüş”
Çalışma çerçevesinde, kızların erkeklerden daha fazla kilolarını azımsadığını belirten Prof. Dr. Karakoç, “Erkek çocuklarının da ‘kiloluyken daha fazla kilo alayım, spor yapayım’ üzere, atletik bedenin kaslı manzaranın güya kiloymuş üzere algılanması var. Bunun obezitenin artması, sıhhatsiz hayat şartları, kaslı beden yapısına özendikleri için erken periyotta ağır sporlar ve gereken büyümenin gerçekleşmemesi üzere çıktılar olabilir. Farklı olan ise kızlarda daha fazla görülmüş. Erkekler kendi vücutlarını daha sağlıklı değerlendirebilmişler, kilolarını azımsamamışlar, kız çocukları kilolarını azımsamış ve bunda da kültürel sebepler, gelişen dünya üzere şeyler sunulmuş” dedi.
“Aileler çocukların kilosunun çok da altını çizmemeliler”
Ebeveynlerin, çocuklarının fazla kiloları hakkında baskıcı hal sergilememeleri ve müşterek bir spor programına uymaları gerektiğini belirten Prof. Dr. Karakoç, “Biz de bunu klinikte görüyoruz, kimi ailelerin çok baskısı var, örneğin çocukları obez ve fazla kilolu. Anne baba daima çocuğunun kilosundan şikayetçi, çocuk aslında hiç oralı değil. Genç kendini kilolu hissetmediği için tam bilakis reaksiyon olarak daha fazla yiyor. Aileyle çatışma ya da onlara karşı gelme davranışı olarak kilosu üzerine kilo koyuyor. Tahminen bu makale çıktısından biraz daha fazla farkındalık kazanma olabilir. Ailelere düşen vazife var. Aileler aslında bundan çıktı almalılar. Çocukların kilosunun çok da altını çizmemeliler ve kendilerinin de dahil olduğu diyet ve spor programını hayata geçirmeliler” dedi.