Prof. Dr. Haluk Özener, Kahramanmaraş ve etrafının gelecekteki depremselliğini kıymetlendirdi

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Kahramanmaraş ve etrafının gelecekteki depremselliğine ait, “Bilimsel açıdan bakıldığı vakit 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki sarsıntıların yaşandığı yerde bir sefer daha bu büyüklükte zelzelenin olması için geçmesi gereken mühlet yüzyıllar mertebesinde. Aslında önümüzdeki birkaç yüzyıl için en inançlı yerler, sarsıntının olduğu yerler.” dedi.

Çeşitli programlara katılmak için Kayseri’ye gelen Özener, AA muhabirine, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 6 Şubat’taki sarsıntıların tesirinin çok fazla olduğunu hatırlattı.

Özener, sarsıntıların çok fazla can ve mal kaybına sebep olduğuna değinerek, üzerinden iki ay geçmesine karşın sarsıntıların devam ettiğini belirtti.

6 Şubat’tan beri artçı sarsıntıların 22 binin üzerine çıktığına işaret eden Özener, artçıların aylar boyunca sürebileceğini ve bunun vakitle azalacağını lisana getirdi.

Özener, artçı sarsıntılar nedeniyle daha evvelden yapılmış ihtarları dikkate alarak ağır ve orta hasarlı binalara muhakkak girilmemesi gerektiğinin altını çizdi.

“Bölgeyi terk etmenin çok bir manası yok”

Depremzedelerin psikolojisinin çok âlâ anlaşılması gerektiğini belirten Özener, şunları kaydetti:

“Depremi birebir yaşayanların psikolojisi çok farklı. Bilimsel açıdan bakıldığı vakit 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin yaşandığı yerde bir kere daha bu büyüklükte sarsıntının olması için geçmesi gereken mühlet yüzyıllar mertebesinde. Aslında önümüzdeki birkaç yüzyıl için en inançlı yerler, zelzelenin olduğu yerler. Yani vatandaşların biraz daha sakin halde olayın bu tarafına bakmaları daha sağlıklı olacak. O bölgeyi terk etmenin çok bir manası yok. Bilakis önümüzdeki yüzyıllar için zelzelenin merkez üssü olan bölgeye yerleşmek çok daha sağlıklı.”

Marmara Bölgesi ile ilgili değerlendirmede bulunan Özener, “Her yıl yüzlerce zelzele meydana geliyor. Yüzlerce 1, 2 ve 3 büyüklüğünde sarsıntılar oldu ve daima olacak. Marmara’da tekrar daha evvel birçok bilim beşerinin tabir ettiği üzere 7’nin üstünde bir zelzele olma potansiyeli var lakin o da ne vakit olacak, bunu bilemiyoruz. Şu anda bu röportajı yaparken de olabilir, 5, tahminen 10, tahminen 30 sene sonra da olabilir.” diye konuştu.

Özener, sarsıntıya hem vatandaşların hem de karar vericilerin her an hazır olması gerektiğini lisana getirdi.

“Yatay kentleşme modeli tercih edilmeli”

Prof. Dr. Haluk Özener, zelzeleden etkilenen kentlerde yapılacak konut ve öteki yapılar konusunda ise şunları kaydetti:

“Deprem bölgesinde yer alan kentlerde, yapılacak yeni binalar için yer seçimi ve bina yer bağlantısının düzgün kurulması çok kıymetli. Mümkün olduğu durumlarda yatay kentleşme modeli tercih edilmeli. Yeni yapılacak binaların taban etüdü yapılmadan inşaatına mutlaka başlanmamalı. Fay sınırları gözetilerek yerleşimler yeni yerlerine taşınmalı. Binalar ve başka yapılar yapılırken sarsıntıya uygun sağlam gereçler kullanılmalı, yapı kontrolünün katiyen ve çok önemli bir formda yayılması gerekli. İnşaat projeleri zelzele yönetmeliklerine uygun olsa bile, uygulamada yapılacak imalat kusurları can ve mal kayıplarına yol açabiliyor. Bu sebeple, inşaat personelinden başlanarak kalfa ve ustalar eğitimden geçmeli. Sarsıntı konusunda bilinçlendirilmeli ve sertifikasyon sahibi olmaları gereli.”

Kentsel dönüşümün değerini vurgulayan Özener, sarsıntıya hazırlıklı olmanın daha az can ve mal kaybına yol açacağını kelamlarına ekledi.