Prof. Dr. Görür: Antalya, her vakit tsunamiye maruz kalabilir

BİLİM Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, ” Antalya‘da tsunami riski olabilir; Helen Kıbrıs yayında. Dalma batma zonları, dünyada tsunami üreten faylardan. Antalya, her vakit tsunamiye maruz kalabilir” dedi.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Atatürk Konferans Salonu’nda ‘Depreme Dirençli Bir Antalya‘HERKES FAY ÜSTADI OLDU’Prof. Dr. Görür, televizyon programlarında zelzele konusunda yapılan açıklamaları eleştirdi. Televizyon programlarında görüşlerini açıklayan akademisyenlerin bilim dünyasında araştırmalar yapmasını öneren Prof. Dr. Görür, “Herkes fay üstadı oldu. O fay mı kırılacak, hangi fay nerede kırılacak, ne vakit üzere kelamlar. Bu bahisler akademisyenlerin işi. Akademisyenler, bunları televizyonda konuşacağına bilim dünyasında müellif, çizer, insanlara yararlı olur. Halk olarak detayları bilmemize gerek yok. Kendime kelam verdim. Yıllarca sarsıntı konusunda halkı bilgilendirmeye, bilimsel öngörülerle yaklaşmaya, fısıltı gazetesine inanmamaya, mahallî ve merkezi idareleri sarsıntı konusunda tedbir almaya sevk ettim. 6 Şubat’tan sonra bizim tek tahlilimiz var. Zelzele dirençli yerleşim alanları oluşturmak. Köyse zelzeleye dirençli köyler, kazaysa sarsıntıya dirençli kazalar, kentse sarsıntıya dirençli kentler oluşturmak için gayret vereceğim. İnsanları da bu hususta seferber edip, bizi yönetenlere ülkenin bir numaralı gerçeğini anlatacağız” dedi.’ASRIN FELAKETİ ÜZERE TELAFFUZLARI CİDDİYE ALMAYIN’Kahramanmaraş merkezli zelzeleleri de hatırlatan Prof. Dr. Naci Görür, “6 Şubat asrın felaketi üzere telaffuzları ciddiye almayın. Bu asırda daha felaketler oldu. Bu zelzele bağıra bağıra geldi. Kendini gizlemedi, apansız gelip de vurmadı. Bu zelzelenin geleceğini yıllardır söylüyoruz. Elazığ zelzelesinden sonra ‘Maraş’a Malatya’ya Çelikhan’a Hatay’a dikkat. Büyük zelzele gelme mümkünlüğü arttı’ dedim. Yanıt kolaydı. Büyük bilim adamı olmaya gerek yok. Yer bilimleri düsturu. Elazığ zelzelesi 6.8 oldu. O fay kırılmamış yerlere değerli ölçüde enerjiyi transfer eder. Elazığ, Malatya’ya kadar kırıldıktan sonra batısı Maraş. Sarsıntıda on binlerce insanımız öldü. Cesetleri soğumadan unutuldu, gitti. Ailesinden ölen beşerler da dahil kentinden binlerce meyyitin çıktığı belediye liderleri, valiler, merkezi idare zelzeleyle yüzleşmedi. Beşerler öldü gittiler, olan ölenlere oldu” diye konuştu.’DEPREMİ AFETE DÖNÜŞTÜREN BİZLERİZ’Depremin Türkiye’de en kıymetli gündem olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Görür, “Deprem için mukadderat vesaire deniyor. O da kutsal dinimizin çıkarları için kullanım oluyor. Baht asla değildir. Dinimizde mukadderat, bilimin gereklerini yaparsın; sonra işi Allah’a bırakırsın. Tedbirini almadan ‘kaderdir’ demek; dinimizi çıkarlar için yanlış kullanmak manasına gelir. Sarsıntı, afet değildir. Zelzelesi afete dönüştüren bizleriz. Birinci beşerler yaşama gereksinimi duyuyor, çoklukla sarsıntı jenerasyonlarına yanlışsız yerleşmişler. Sarsıntı jenerasyonları yer yüzünde cennettir. Akarsuyun, sıcak ve soğuk su kaynaklarının, ağaçların olduğu yerdir. Zelzele nesillerinin tamamı öyledir. Başta bilinmemiş ancak sarsıntısı öle öle öğrenmişler. Günümüz dünyasında zelzele nesillerinin özellikleri biliniyor ve o nesilde yaşayacaksan; çağdaş beşerler, yerleşim alanlarını bilim ve teknoloji ışığında sarsıntıya dirençli yapmış ve ölmüyorlar. Türkiye’de olan zelzeleden daha fazlası, diğer ülkelerde oluyor lakin o gün hayat durmuyor, beşerler ölmüyor. Ölse bile tesadüfen ölüyor” dedi.’DAĞLIK BÖLGELER YER OLARAK SAĞLAM’ Antalya‘nın jeolojik yapısı ve zelzele riski üzerine görüşlerini belirten Prof. Dr. Görür, şunları söyledi: ” Antalya‘nın jeolojik özelliğinden ötürü kuzeyindeki dağlık bölgeler taban olarak sağlam. Yaşlı kayalar, lakin dinamitle kırarsın. Antalya Körfezi’nde işler biraz değişiyor. Antalya’nın batı kısmında ekseriyetle sağlam olduğunu düşündüğümüz traverten var. Antalya’nın değerli kısmı, bunların üzerine inşa edilmiş. Taban içerisine su girdiğinde işler karışır. Travertenlerin üzerinde olan konutlar, inşaat mühendisliğinin, mimarlığın öngörüldüğü halde yapılırsa; sorun yok.”Antalya Körfezi’nin doğusundaki yerleşim yerlerinin zemin yapısına dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken Prof. Dr. Görür, “Antalya Körfezi’nin doğusuna gelince oralarda problemimiz var. Alüvyonlar, yer altı su düzeyi yüksek olan yerler. 5 metre kazıldığında su çıkan yerler. Burada yüksek katlı binaların üretimi düşünülmeli. Her tabanın depremsellik özelliği var. Killi yerse; sarsıntı dalgasını yediği vakit, sarsıntı tesirini 3-5 kat artırır. Zelzelede sıvılaşma yapar, binanız batar. Antalya’da, kentin bulunduğu yerlerde faal fay yok, tabanının büyük kısmı sağlam. Yalnızca doğu kısmına dikkat edilmeli” dedi.’24 VİLAYET FAY SINIRLARI ÜZERİNE KURULU’Türkiye’de 24 ilin fay çizgileri üzerine kurulduğunu vurgulayan Prof. Dr. Görür, “Antalya’ya yakın Akşehir fay zonu var. Burası büyük zelzeleler üretme kapasitesine sahip Fethiye-Burdur fay zonu ile Kıbrıs fayı ile bağlantısı var. Antalya’nın kuzeyinde göller bölgesinde Beyşehir, Eğirdir, Burdur bölgesinde graben yapılar var. Onlar da önemli zelzele üretebilir. Fethiye-Burdur zonu çok önemli. Bunun üzerinde 7.2’ye kadar zelzele olmuş. Antalya’ya 90 kilometre uzakta. Akşehir fay zonu 115 kilometre uzaklıkta, bir de Kıbrıs fay zonu 116 kilometre uzakta. Canlı faz 7 ve üzeri zelzele üretirse; 100 kilometre alan içerisinde hasara neden olabilir” diye konuştu.1900-2017 yılları ortasında Antalya etrafında 6 üzeri meydana gelen sarsıntılardan bahseden Prof. Dr. Görür, “Antalya’yı direkt doğruya vuracağı fay yok lakin komşularının zelzelesini daima hissedecek. Ondan da kaçamazsınız. Antalya zelzele kentidir lakin direkt doğruya üzerinde oturduğu faal fay yoktur. Kent hudutları içerisinde sorun yok lakin çevreleyen alanlarda 6 ve üzeri sarsıntılar üretecek bölgenin içindedir. Bu komşularda olabilecek büyük sarsıntılar Antalya’ya önemli hasar verebilir” dedi.ANTALYA İÇİN TSUNAMİ RİSKİDepremin heyelanı tetikleyebildiğini anlatan Prof. Dr. Görür, Antalya’da birtakım bölgelerin heyelan oluşumuna yatkın olduğunu söyledi. Antalya için tsunami riskine dikkati çeken Prof. Dr. Görür, “Antalya’da tsunami riski olabilir; Helen Kıbrıs yayında. Dalma batma zonları, dünyada tsunami üreten faylardan. Antalya, her vakit tsunamiye maruz kalabilir. Tsunaminin tesiri, deniz düzeyinden yüksekteyseniz gelmez ancak dalga uzunluğunun 10 metreyi bulduğunu düşünün. 10 metre aşağıda olan her yeri kaplar. Sarsıntı tedbirleri alıp, tsunami tabelaları koyarak, nerelerde tesirli olabileceğini belirtmek şart” diye konuştu.

İstanbul’da 90 binden fazla riskli bina bulunduğuna da değinen Prof. Dr. Görür, mümkün sarsıntıda 4 milyon insanın vefatla burun buruna geleceğini söyledi.