Prof. Dr. Fetullah Arık: “Obruklar artık ülke geneline yayılmaya devam eden bir sorun olarak görülüyor”

Prof. Dr. Fetullah Arık : “Obruklar artık ülke geneline yayılmaya devam eden bir sorun olarak görülüyor”

KONYA Ülke genelinde yağışların azlığı ve kuraklık tehlikesi devam ederken, Konya başta olmak üzere etrafında yapılan son araştırmalarda 2 bin 500’ün üzerinde obruk kayıtlara geçti. Yer altı su düzeyinin obrukların oluşumuna dolaylı bir tesir yaptığını belirten uzmanlar, Konya Havzasında 1960’lı yıllardaki yüzeydeki su düzeyinin, bugün 60 metre kadar aşağıdan alındığını belirtti. Uzmanlar, obruk oluşumlarını direkt durdurmanın mümkün olmadığını, lakin suyu daha verimli ve tasarruflu kullanarak su düzeyindeki değişimlerin azaltılmasıyla, orta ve uzun vadede obruk oluşum sayısının azaltabileceğine dikkat çekti.

Yağışların azlığı ve kuraklık Türkiye’yi etkilemeye devam ediyor. Tarımın başşehri olarak bilinen Konya Ovasında ise başta Karapınar ilçesi ve etraf ilçeler ile vilayetlerde obrukların oluşumu her geçen gün artarken, yapılan son araştırmalarda 2 bin 500’ün üzerinde obruk kayıtlara geçti. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya Havzasında 1960’lı yıllardaki yüzeydeki su düzeyinin, bugün 60 metre kadar aşağıdan alındığını söyledi. Yer altı su düzeyinin obrukların oluşumuna dolaylı bir tesir yaptığını aktaran Prof. Dr. Arık, obruk oluşumlarını direkt durdurmanın mümkün olmadığını belirterek, “Ancak suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanırsak, su düzeyindeki değişimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk oluşum sayısını azaltabiliriz” dedi.

“1960 yıllarında yüzeydeki su düzeyinin son 60 yılda, 60 metre aşağı çekildi”

Konya Havzasında bu yıl kış yağışlarının geçen yıla oranla düşük olduğunun altını çizen Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Özellikle kar yağışı noktasında önemli bir yağış azlığı yaşadık. Hatta kimi uzmanlara nazaran, 20 ile 25 yılın en kurak kış dönemini geçiriyoruz. Fakat devam eden süreç içerisinde, bilhassa Mart ayında başlayan yağışlı periyod şu anda Nisan ayında da devam ediyor. Alandan alınan birtakım bilgilere nazaran, birtakım kuyularda çok kısmi yükselmeler olsa da santimetre mertebesinde, düşüşler ise metre olarak yaşandı. Bölge içerisinde, yağış sularının genel düzeylerini değerlendirdiğimiz vakit 1962 yılından itibaren daima olarak azalan bir seyir izliyor. Birinci yıllardaki santim olarak düşümler, son yıllarda birkaç metre düzeylerine bilhassa, geçtiğimiz yıl ve ondan evvelki yıl içerisinde kimi kuyularda 20 metre üzerinde olarak ölçülmüştü. Yaklaşık 60 yıllık dönemde Konya Havzası içerisinde ortalama 50 metreden daha fazla düşüm göstermiştir. Bunun manası şu, Konya Havzasında 1960 yıllarında yüzeydeki su düzeyi, bugün 60 metre kadar aşağıdan alınıyor” dedi.

“Obruklar ülke geneline yayılmaya devam eden bir sorun olarak görülüyor”

Yer altı su düzeyinin obrukların oluşumuna dolaylı bir tesir yaptığını aktaran Prof. Dr. Fetullah Arık, “Yer altı su düzeyinin varlığı, niteliği, akışı, gözenek ve kırıklığı bütün bunlar, obruklar için ortam sağlıyor. Yer altı su düzeyinin daima değişimleri, yükselmesi ve alçalması, kışın kullanılmayan yer altı su düzeyinin kışın yükselmesi ve bahar aylarında azalması da bir faktör. Suyun hidrostatik takviyesi de kelam konusu olduğu için yer altı su düzeylerinin azalmış olması birtakım bölgelerde obruk oluşmasının hızlanmasına neden oluyor. Olağan bu birinci tesir değil, dolaylı tesir olarak söyleyebiliriz. Obruk oluşumlarında son günlerde yalnızca Konya Kapalı Havzasında değil, havza dışarısındaki bölgelerde de obruk oluşumlarını gördük. Konya havzası içerisinde büyük sarsıntılar sonrası oluşan obrukları görmüştük. O nedenle birebir günlerde Aksaray, Afyonkarahisar, Eskişehir, Sivas ve Batman üzere vilayetlerimizde obrukların oluştuğunu tespit ettik. Artık obruklar ülke geneline yayılmaya devam eden bir sorun olarak görülüyor” biçiminde konuştu.

“Suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanırsak su düzeyindeki değişimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk oluşum sayısını azaltabiliriz”

Suyu daha verimli ve tasarruflu kullanmanın kıymetine dikkat çeken Prof. Dr. Arık, “Konya Kapalı Havzası yalnızca Konya değil, Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde vilayetlerini dahil ediyor. Bu vilayetler içerisindeki ziraî sulamalar yer altı su kaynaklarını önemli manada etkiliyor. Obruk oluşumlarını direkt durdurma talihimiz yok maalesef. Lakin suyumuzu daha verimli ve tasarruflu kullanırsak su düzeyindeki değişimleri azaltabilirsek, orta ve uzun vadede obruk oluşum sayısını azaltabiliriz” diye konuştu.