Müzeyyen Şevkin: Enkaz, Bina ve Kayıp İnsanların Sayısına Baktığımızda, Ölümlerin 46 Binin Çok Üzerinde Olduğunu Biliyoruz

CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, “Depremlerde ölen vatandaşların sayısı, resmi sayılara nazaran 46 bin. Lakin sarsıntı bölgesinde yaşayan beşerler olarak; enkaz, bina ve kayıp insanların sayısına baktığımızda, bu sayıların çok çok daha üzerinde vefatlar olduğunu biliyoruz. Daha vefatın bile gerçekleriyle yüzleşmeyenler tarafından yanlış sayılar, manipüle edilen sayıların önümüze konulmasından usandık. En azından bu afet, bir dönüm noktası olsun” dedi.

Jeoloji yüksek mühendisi Dr. Müzeyyen Şevkin, ‘Afet Tekrar İmar Fonunun Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde görüşülen geçen perşembe günü yaptığı konuşmada, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrasında yaşananlara dikkat çekerek şunları söyledi:

“BU AFET, BİR DÖNÜM NOKTASI OLSUN”

“Depremlerde ölen vatandaşların sayısı, resmi sayılara nazaran 46 bin. Lakin sarsıntı bölgesinde yaşayan beşerler olarak; enkaz, bina ve kayıp insanların sayısına baktığımızda, bu sayıların çok çok daha üzerinde vefatlar olduğunu biliyoruz ne yazık ki. Daha vefatın bile gerçekleriyle yüzleşmeyenler tarafından yanlış sayıların, manipüle edilen sayıların önümüze konulmasından usandık. En azından bu afet, bir dönüm noktası olsun. Zelzele Kurulu’nda 5,5 ay, 22 milletvekiliyle sabahlara kadar bir mesai harcandı. Bilim insanları, belediyeler, kamu kurumları ve kurtarma grupları dinlendi. 268 unsurluk önermeyle 500 sayfalık hazırlanan Sarsıntı Raporu, Temmuz 2021’de Meclis’e sunuldu ve ne yazık ki her vakit olduğu üzere tozlu raflarda çürümeye terk edildi. Artık yeni bir sarsıntı yaşadık ve yeni bir komite daha kuruyoruz, beşinci kurulu da kuracağız.

“FAY ZONLARININ ÜZERİNDEKİ YAPILAR TAŞINMALIDIR”

Türkiye’de fay zonlarının kesinlikle çalışılması ve imar planlarına ‘yasaklı alan’ olarak işlenmesi gerekiyor. Bugün 24 vilayet, 100’ü aşkın ilçe ve 500 aşkın köyümüz direkt fay zonları üzerinde bulunuyor. Jeolojik, jeoteknik ve mikro-bölgeleme çalışmalarıyla fay zonları belirlenmeli, fay zonları üzerindeki yapılar taşınmalıdır.1999’dan bugüne 24 yıl geçti, hangi kentimizi taşıdık. Bunları yapmadık.

“KENTSEL DÖNÜŞÜM, AFET RİSKİNİ AZALTMAYA DEĞİL, RANT SAĞLAMAYA HİZMET EDİYOR”

6306 sayılı ‘Kentsel Dönüşüm Yasası, afet riski altındaki kentlerin dönüştürülmesinden diğer alana dönüştü. Bunu söylediğimiz vakit kızıyorsunuz lakin bu yasa, rastgele bir kentin afet riskini azaltmaya dönük değil; rantı yüksek olan rastgele bir semtte 3 katlı, 5 katlı bir binanın gökdelene çevrilmesine evrildi. Bunu söylediğimizde kızmayın lütfen, zira yaşadığımız son zelzele gösteriyor ki bu kentsel dönüşüm sağlıklı olarak yapılmadı. 4708 sayılı Yapı Kontrolü Maddesi’nin yine gözden geçirilmesi gerekiyor. Yapı kontrolünün, proje firması tarafından, yapı bitinceye kadar hem sorumluluğunda hem de kontrolünde olması gerekiyor.

“İMAR AFFININ LİTERATÜRDEN ÇIKARILMASI GEREKİYOR”

Doğal Afet Sigortası’nın (DASK) hem sorumlu hem de denetleyen bir yapıda olması gerekiyor. Yapı kontrolünde 4 mühendislik ünitesi var, jeoloji mühendisi yok. En değerli bahsin yer olduğunu, Hatay’da devrilen binalarda gördük. Yer etütlerinden su basmanına kadar, kesinlikle jeoloji mühendisleri tarafından, tedbirler yanlışsız mu uygulanmış, uygulanmamış mı, denetim edilmesi gerekiyor. Yaralar sarılmadan evvel yaraların oluşmamasına yönelik imar affının literatürden büsbütün çıkarılması gerekiyor.

“AFAD RAPORLARINDA ZELZELENİN YERİ SÖYLENMİŞ”

AFAD tarafından hazırlanmış; Adana, Hatay ve Kahramanmaraş’a ait İRAP raporları var. Size yalnızca Hatay’la ilgili olan raporu okumak istiyorum. Diyor ki ‘5.5 büyüklüğünde bir zelzele olursa Antakya, Defne, Belen ilçeleri ziyan görecek’. Bugün hangileri ziyan gördü 5,5 sarsıntısında? Pekala 7.5 büyüklüğündeki sarsıntıda ne diyor? ‘Hatay merkez ve tüm ilçeleri ziyan görecektir.’ AFAD’ın hazırladığı Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) raporu arkadaşlar. Pekala buna ait ne yaptınız, dönüşüme ait ne yaptınız? Bakın, sayfalarca rapor var. Zelzelenin yerini söylemişler; Maraş’ta. Münasebetiyle burada, nitekim mali bahislere gelince cevval olan, lakin toplumsal ve fizikî olarak yaşanan bu afete ait nasıl bir tahlil olacağını bilemediğimiz, İstanbul’a ait nasıl teklifler getireceğini bilemediğimiz; kontrol, şeffaflık olması gereken bu fonun, birebir vakitte kayıt dışılıktan da kurtarılması gerektiğini düşünüyorum.”