Murat Karayalçın: Kentsel Dönüşüm Projelerinde Finansman İmar Artışlarıyla Sağlanmamalı

Eski Dışişleri Bakanı ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Murat Karayalçın, Ankara Kent Kurulu’nun düzenlediği “04.17 Türkiye‘de Sarsıntı Gerçeği ve Kriz Yönetimi” toplantısında, “Kentsel dönüşüm projelerinde finansman, imar artışlarıyla asla sağlanmamalıdır. İmar hakları artışı yoluyla kentsel dönüşüm projelerinin finansmanı demek aslında bir diğer kentsel dönüşüme yer hazırlamak demektir. Kaş yapalım derken göz çıkartmak demektir. Bilhassa İstanbul’un uyguladığı Fikirtepe projesinin bugünkü durumunu dikkate alırsak yanlışlığın nelere mal olduğunu çok daha kolay görebiliriz. Asla bu prosedüre başvurulmamalıdır. Proje finansmanı yolu tercih edilmelidir” dedi.

Eski Dışişleri Bakanı ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Murat Karayalçın, Ankara Kent Kurulu’nun düzenlediği “04.17: Türkiye‘de Zelzele Gerçeği ve Kriz Yönetimi” temalı toplantıya katıldı. Kelamlarına zelzelelerde ömrünü yitiren yurttaşları rahmet anarak başlayan Karayalçın şöyle konuştu:

“İçinde bulunduğumuz ortam açısından da bu bölüm teslim merasiminin ve Ankara’nın öne çıkmasının ehemmiyet taşıdığı kanısındayım. Ankara, yıkımları zafere dönüştürebilen bir kenttir. Kurtuluş Savaşı’nda bu türlü olmuştur, artık de bu türlü olacağına inanıyorum. Kentleşme alanında düşünebileceğimiz çabucak hemen tüm kavramlar Ankara’da geliştirildi. Türkiye‘nin kentleşmeyle ilgili en kıymetli projeleri Ankara’da uygulandı. Türkiye‘nin birinci yeni kentini kurdu Ankara. Yenişehir projesi, Yenimahalle projesi, Batıkent projesi uygulandı. Bilhassa Batıkent’in, artık zelzele gören kentlerde, o kentlerin tekrar kurulması sürecinde çok büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum tecrübesiyle.

Aslında kentsel dönüşüm projelerinin sarsıntı sonrasında çok fazla bir tesiri olmaz. Kentsel dönüşüm projeleri zelzele öncesinde işe yarayan projeler. Bilhassa İstanbul’da beklenen zelzele açısından bu tecrübenin kıymetlendirilmesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm sırf depremsellik bağlamında düşünülemez, düşünülmemelidir. Bu bağlamda düşünülmesi son derece yanlıştır. Evet, konutları zelzeleye sağlam duruma getirilmesi gerekmektedir fakat kentsel dönüşümde asıl emel nitelikli bir kentsel ömrün elde edilmesidir. İkisinin birlikte düşünülmesi ve birlikte kıymetlendirilmesi gerekmektedir.

“KENTSEL DÖNÜŞÜME TABİ TUTULACAK BİNALARIN SAYILARININ 10’AR YIL ORTAYLA DEĞİŞMESİ BİLE SORUNUN BÜYÜKLÜĞÜNÜ GÖSTERİYOR”

Türkiye sık sık, bilhassa zelzele sonrasında kentsel dönüşümü tartışıyor. Kentsel dönüşüme tabi tutulacak konut sayısında da harika farklılıklar olduğunu üzülerek gördüğümü, izlediğimi belirtmek istiyorum. Van sarsıntısının akabinde kentsel dönüşüm projesi gündeme getirildi. Aslında o, kentsel dönüşümle ilgili olarak Türkiye‘nin yaptığı dördüncü yasal düzenlemeydi lakin Van sarsıntısından sonra çıkarılan bu yasa, temel yasa olarak alındı. Türkiye‘nin temel kentsel dönüşüm yasası olarak kıymetlendirdi. Yasanın çabucak akabinde devrin başbakanı ve etraf ve şehircilik bakanı, Türkiye 6.5-7 milyon konutun dönüştürülmesi gerektiğini söylediler. Bu sayı, 2018 yılında Türkiye’nin cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçmesiyle birlikte değiştirilmese bile dikkatler farklı bir büyüklüğe çekildi. O periyodun etraf ve şehircilik bakanı 1.5 milyon konutu söylem etti. Bu büyük sarsıntıdan sonra ise sayın Cumhurbaşkanı, tekrar 6.5-7 milyon konutun kentsel dönüşüme tabi tutulması gerektiğini tabir etti. Dört yasanın çıkmasına rağmen kentsel dönüşümle ilgili hepimizin mutabık kaldığımız bir tanımlamanın yapılamamış olması bile, sayıların 10’ar yıl ortayla değişmesi bile aslında sorunun büyüklüğünü gösteriyor.

“KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİNDE FİNANSMAN İMAR ARTIŞLARIYLA SAĞLANMAMALI”

Kentsel dönüşüm projelerinde finansman, imar artışlarıyla asla sağlanmamalıdır. İmar hakları artışı yoluyla kentsel dönüşüm projelerinin finansmanı demek aslında bir öteki kentsel dönüşüme yer hazırlamak demektir. Kaş yapalım derken göz çıkartmak demektir. Bilhassa İstanbul’un uyguladığı Fikirtepe projesinin bugünkü durumunu dikkate alırsak yanlışlığın nelere mal olduğunu çok daha kolay görebiliriz. Asla bu prosedüre başvurulmamalıdır. Proje finansmanı yolu tercih edilmelidir.

Hak sahiplerinin muhatabı müteahhit olmamalıdır. Hak sahiplerinin muhatabı kamu olmalıdır, büyükşehir belediyesi olmalıdır. Hak sahibiyle müteahhidi bir ortaya getirmek biraz evvel söylemiş olduğum sonucu üretmek manasını taşımıştır.”