Muhafaza Satatüsü Değiştirilen Kirmir Çayı İçin Uzman Raporu Yayınlandı: “Kesin Korunacak Hassas Alan İlan Edilmeli”

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile muhafaza statüsü değiştirildiği için Mimarlar Odası’nın açtıı davada uzman, “Kararın iptalinin yürürlükteki muhafaza mevzuatı ve kamu faydası açısından uygun olacağı ve sürdürülebilir etraf prensibi ile daha uyumlu olacağı Kirmir Çayı Kenarı- Mağaraları Teması Doğal Sit Alanı’nın korunabilmesi için alanın tamamına, ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ statüsünün getirilmesi, doğal ömrün ve sit alanının birlikte ve bütüncül korunmasına imkan sağlayacaktır” raporunu verdi.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Ankara’nın Güdül ilçesinde bulunan Kirmir Vadisi’nin ‘doğal sit alanı’ statüsünün ‘nitelikli doğal müdafaa alanı’ olarak değiştirilmesine yönelik Cumhurbaşkanlığı kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açmıştı. Uzmanlar davayla ilgili raporunu Ankara 5. Yönetim Mahkemesi’ne sundu. Raporda, “Olası faaliyetlerin önlenmesinin ve alanın müdafaa statüsünü değiştiren kararın iptalinin yürürlükteki müdafaa mevzuatı ve kamu faydası açısından uygun olacağı ve sürdürülebilir etraf prensibi ile daha uyumlu olacağı Kirmir Çayı Kenarı-Kirmir Çayı Kenarı Mağaraları Teması Doğal Sit Alanı’nın korunabilmesi için alanın tamamına, ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ statüsünün getirilmesi, doğal ömrün ve sit alanının birlikte ve bütüncül korunmasına imkan sağlayacaktır” denildi.

TEZCAN KARAKUŞ CANDAN: EKSPERLER VERDİKLERİ RAPORDA HAKLILIĞIMIZI GÖZLER ÖNÜNE SERDİ

Mimarlar Odası Ankara Şube Lideri Tezcan Karakuş Candan, eksper raporu için şu yorumu yaptı:

“Bu karar, Kirmir Çayı kenarı ve vadisinin statüsünün değiştirilmesi alanın doğal ve ekolojik yapısını bozacak, muhafaza alanını olumsuz etkileyecek, alanı yapılaşma baskısı altına alacak, insan ve tabiat ortasındaki istikrarlı ilgiyi bozacak nitelikte bir karardır. Kirmir Çayı Vadisi, Sakarya Havzası ve İnözü Vadisi’nin birbirinden bağımsız olmadığını ve bir bütün olarak ele alınıp korunması gerektiğini de tekraren lisana getirdik. Aklın yolu bir, eksperler de verdikleri raporda haklılığımızı gözler önüne serdi ve alanın korunmasının kıymetine işaret ederken, kararın iptal edilmesi gerektiğini lisana getirdi. Kirmir Çayı ve etrafı ziyan görmeden hemen bu kararın yürütmesi durdurulması takiben karar iptal edilmelidir.

“RAPORDAKİ SÖZLER ALANININ BİRİCİKLİĞİNİ ORTAYA KOYMAKTADIR”

Bilirkişiler raporda, alanın mikroklima ve biyoçeşitlilik özelliklerine dikkat çekerek, bilime kulak tıkayanlara ders vermiştir. Raporda yer alan, ‘Davaya bahse husus alan İç Anadolu üzere kurak ve yanı kurak bir bölgede çok kıymetli bir su toplama ve iletim havzası olarak öne çıkmaktadır. Mikroklima özelliği göstermektedir. Vadi içinde yer yer küçük alanlarda ve vadi etrafında tarım uygulamaları vardır. Etrafında ve vadi içinde arkeolojik özellikleri olan eski yerleşim alanları kelam hususudur. Kirmir Çayının menderes yaptığı Yeşilöz bölgesindeki vadi tabanında yapılan tarım uygulamaları çok değerlidir ve geliştirilmesi gerekir. Ankara’ya çok yakın bir uzaklıkta ve farklı özellikleri olan ve biyoçeşitlilik barındıran sulak bir alandır. Dolayısı ile davaya bahse husus alanın birçok açıdan özel özellikler göstermektedir. Bir vadi ekosistemi morfolojisi ve başka bileşenleri ile çok sayıda birbiri ile alakalı faktörlerle belirlenir. Bu tip ekosistemler ekolojik hassas bölge niteliği taşıdığından, vadi sistemini oluşturan tüm ekosistemin bütüncül olarak ele alınması, muhafaza alanı sonlarının ekosistem yaklaşımı ile belirlenerek bu sonlar içerisinde kalan tüm alanın ‘Kesin Korunacak Hassas Alanlar’ statüsünde kıymetlendirilmesi gereklidir’ sözleri alanın biricikliğini ortaya koymaktadır.”

“DEĞİŞİKLİĞİN KİRMİR ÇAYI VE ETRAFININ KATLEDİLMESİ MANASINA GELDİĞİ GÖZLER ÖNÜNE SERİLMİŞTİR”

Raporda statü değişikliğinin alanda yaratacağı yapılaşma baskısına da değinildiğini belirten Candan’ın yazılı açıklaması şöyle:

“Raporda, ‘Alanın yeni andropojenik tesirlerden uzak tutulması için her türlü motorlu araç giriş-çıkışına kapalı olması ve yalnızca acil durumlarda ve şartlarda itfaiye, ambulans ve güvenlik araçlarına özgür olması gerekir. Avrupa ve batı ülkelerinde bu tıp jeolojik, morfolojik, hidrolojik, hidrojeolojik, arkeolojik alanlara hatta doğal ve yapay göl-baraj alanlarına giriş yapmak için en azından bir kilometre gerisinde araç park alanlarında, taşıtlar bırakılarak, beşerler sırt çantalarını alarak kelam konusu alana yaya olarak giriş yaparlar ve tüm alan boyunca andropojenik tesirleri bırakmaksızın ziyaretlerini yaparak dönerler. Güdül üzere bir ilçeye birkaç yüz metre aralık yakınlığındaki müdafaa alanını kollamanın ve müdafaanın öteki tesirli bir yolu olamaz, aksi takdirde tedbirler gevşetilirse tüm vadi çay civarında yapılaşma tehlikesi önemli biçimde ortaya çıkabilir ve bu durum antropojenik etkiyi azamî duruma getirir ve kelam konusu alan yıllar içinde tüm pahaları ile birlikte yok olma ve tüm değer ve özelliğini yitirme konuları nedeniyle, statü değişimi ile gerçekleşecek arazi kullanımı ve arazi örtüsü değişimi  faaliyetleri su kaynaklarını kirletecek ve bunun olumsuz tesirleri gözlenecektir. Arazi bozunumu kaynaklı yaban hayatın değiştirilmesi, yakın etraftaki mevcut baskıların halihazırda tehdit edici ögelerdir. Bu ögelere ek ögelerin bölgede oluşmasının istenmeyen bir tablodur. İki doğal sit alanının irtibat bölgesindeki muhtemel çevresel baskılardan etkilenme potansiyeli ve habitat bölünmesine neden olacaktır’ denilerek, statü değişikliğinin Kirmir Çayı ve etrafının katledilmesi manasına geldiği gözler önüne serilmiştir.”