Materyal Mühendisi Erhan Mataracı: Tıpkı Kusurlar Tekrar Edilirse, Yapılan Binalar Gelecekte Tekrar Mezarımız Olabilir

Malzeme Mühendisi Erhan Mataracı, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş‘ta meydana gelen zelzelelerin akabinde 15 Mart’ta Şanlıurfa ve Adıyaman’da yaşanan sel felaketlerinden ‘ders alınmadığına’ dikkat çekti. Türkiye‘nin inşaat ve üretim alanlarında kâfi derecede güzel ve bir denetim düzeneği olmamasını alınması gereken en büyük dersler olarak nitelendiren Mataracı, yaşanan felaketlerden ders çıkarmak yerine, ‘siyasi ve şimdiki tartışmalar’ yaşandığına vurgu yaptı. “Seçim atmosferine büsbütün girildiği bu günlerde bir taraf süratlice inşaat projeleri gerçekleştirirken başka taraf ne süratte bir yapılanmaya gidileceğinden bahsediyor” diyen Mataracı, “Aynı yanlışların tekrar edilmesi durumunda yapılan binalar gelecekte yeniden mezarımız olabilir” dedi.

Erhan Mataracı, katma bedeli yüksek üretimde Türkiye‘de üretimin ‘yok denecek kadar az’ olduğuna dikkat çekti. ENR News Record mecmuası tarafından yapılan araştırmada dünyadaki en büyük 250 müteahhitlik firması ortasında, Türkiye‘den 42 şirket olduğuna vurgu yapan Mataracı, bu firmaların dünyanın her yerinde teknoloji üreten firmaların ‘işçisi olarak’ çalıştığını söyledi. Mataracı, “Asya’da yapılan bir projenin finansmanı Avrupalı bir firma tarafından yapılıyor, projenin müşavirliği yeniden Avrupalı bir firma tarafından yapılıyor ve personelliği Türk firmalara ait” diye konuştu.

“Katma pahası yüksek üretimde Türkiye‘de üretim yok denecek kadar az” diyen Mataracı, Türkiye‘deki su altyapısı projelerinin yapılamamasını, Türkiye‘de üretimi kısıtlı olan yahut hiç olmayan gereçlerden kaynaklandığına dikkat çekti. Mevzu ile ilgili Mataracı, şu görüşü lisana getirdi:

“GELECEKTE TEKRAR MEZARIMIZ OLABİLİR”

“6 Şubat’ta gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli zelzele ve 15 Mart’ta Şanlıurfa ve Adıyaman kentlerimizde meydana gelen sel felaketinden hiçbir ders almamışız üzere görünüyor. Bu felaketlerden sonra almamız gereken derslerin başında, Türkiye‘nin inşaat ve üretim alanlarında kâfi derecede uygun olmaması ve bir denetim düzeneği olmaması geliyordu. Temel ilgilenmemiz gereken sorunu bırakıp herkes kendi işinin dışında inşaat teknolojileriyle ilgili bilgileri araştırmayı başladı. Birçok ders çıkarmamız gerekirken, bu felaketleri de siyasi ve yeni tartışmalar halinde yaşadık. Üstelik, zelzelenin üzerinden şimdi 2 ay geçmiş olmasına karşın, yapılan yanlışların her gün tekrar edildiğine yeni projelerde şahit oluyoruz. Seçim atmosferine büsbütün girildiği bu günlerde bir taraf süratlice inşaat projeleri gerçekleştirirken başka taraf ne süratte bir yapılanmaya gidileceğinden bahsediyor. Tıpkı yanılgıların tekrar edilmesi durumunda yapılan binalar gelecekte tekrar mezarımız olabilir.”

“TÜRK FİRMALAR EMEKÇİ OLARAK ÇALIŞIYOR”

“Ülkemizin yapması gereken öncelikli iş, her mühendislik alanında önemli eksperlerin olduğu komiteler kurmak ve teknoloji manasında Türkiye‘yi ileri taşımak…Bu çalışmalar tahminen bir süreç gerektirebilir lakin temeli sağlam çalışmalar yapabilmemizin tek yolu budur. ENR News Record mecmuası tarafından, her yıl dünyanın en büyük 250 müteahhit firması açıklanıyor. 2022 yılında bu listede Türkiye‘den tam 42 firma var. Yani tüm dünya ülkelerini kattığımız bir listenin yüzde 20’ye yakını yalnızca Türk firmalardan oluşuyor. Bu görünüşte uygun olabilir lakin ayrıntılı düşündüğümüzde Türk firmalarının dünyanın her yerinde teknoloji üreten firmaların emekçisi olarak çalışması durumunu göz gerisi etmemeliyiz.”

“EN AZ KAR EDEN FİRMALAR YENİDEN TÜRK FİRMALARI OLUYOR”

“Bir örnek üzerinden gitmemiz gerekirse; Asya’da yapılan bir projenin finansmanı Avrupalı bir firma tarafından yapılıyor, projenin müşavirliği yeniden Avrupalı bir firma tarafından yapılıyor ve personelliği Türk firmalara ilişkin. Ayrıyeten, bu firmalar yaptıkları projede kullandıkları materyallerin ve ekipmanların büyük bir çoğunluğunu yeniden yurtdışından tedarik etmek zorundalar. Bunun iki sebebi var: Türkiye‘de şartnameleri karşılayabilecek teknoloji ve kalitede eserler bulunmaması ve projelerde kullanılan gereçleri belirleyen finansör ve müşavir firmaların kendi ülkelerinde üretilen gereçleri tercih etmesi…Bunun sonucunda projelerin en ağır yüklerini Türk şirketler taşısalar da en az kar eden firmalar yeniden Türk firmaları oluyor. Katma bedeli yüksek üretimde Türkiye‘de üretim yok denecek kadar az. Örneğin Türkiye‘nin neredeyse bütün komşularında su altyapısı projeleri yapılırken, bu projelerde olmazsa olmaz gereçlerin birçoğu yabancı menşeili ve Türkiye‘de üretimi kısıtlı olan yahut hiç olmayan gereçler.”

“DIŞARIDAN GERÇEK GELİR ELDE ETMEDİĞİMİZ SÜRECE YAPILAN EKONOMİK ÇALIŞMALAR SONUÇ VERMİYOR”

“İnşaat manasında mühendislik altyapımızın eksikliğinin sebep olduğu öbür bir durum ise Türkiye‘deki ileri teknoloji gerektiren projelerin çabucak hepsinin yabancı yükleniciler tarafından yapılması… Türkiye dünyanın en değerli boğazlarından iki adedine sahipken ve sayısız akarsu barındırırken, Boğaz köprülerini yaparken daima yabancı firmaların yol göstermesine gereksinim duymuş. Ülkemizin en bedelli inşaat firmaları da bu projelerde yabancı firmaların alt yüklenicileri olarak yer almışlar. Yeniden bu projelerin de temel karları yabancılara verilmiş. Öteki örnekler vermek gerekirse, şu an yapılan Nükleer Santral projeleri Ruslar tarafından yapılıyor, son yıllarda yapılan değerli Rafineri projelerini İskoçya asıllı firmalar yönettiler. Doğu Anadolu bölgemizdeki altın madeni projeleri Avustralyalı firmalar tarafından, köprülerimiz ve tüp geçitlerimiz Japon ve Koreli firmalar tarafından yapılıyor. Bu örnekler daha da çoğaltılabilir. Mühendislik ve teknoloji alanında çalışmaları artırıp hem ülke içinden hem dışarıdan gerçek gelirler elde etmediğimiz sürece yapılan ekonomik çalışmalar sonuç vermiyor.”

“TEKNOLOJİ VE MÜHENDİSLİK ÜRETİLMELİ”

“Faiz siyasetleri, döviz siyasetleri üzere siyasetlerinde, içinde bulunduğumuz ekonomik duruma deva olamaması tam olarak katma kıymetli eser üretemememizden kaynaklanıyor. Hiçbir kıymet üretip, içeriye para sokamayan bir şirket en düzgün finansçılarla çalışsa bile günün sonunda batacağı üzere, Türkiye‘de ekonomik alanda bütün atılımları denemesine karşın teknoloji ve bilim de ilerlemek konusunda kâfi çabayı göstermediği için yol kat edemiyor. Bu hususla ilgili en güzel örnek, bütün Avrupa bir ekonomik kriz yaşarken, dimdik ayakta duran Almanya’dır. Almanya’nın sarsılmamasının sebebi, uzun yıllardır tüm gayretini mühendislik ve teknoloji alanına harcıyor olmasıdır. Türkiye hem ekonomik kalkınma hem insan hayatının inançta olması için bütün gücünü teknolojik alanda ilerlemeye harcamalıdır. Teknoloji ve mühendislik üretip bu katma kıymetleri hem içeride kullanarak daha inançlı bir hayat sağlamalı hem de dünyaya satıp ekonomik kıymet oluşturmalıdır.”