KENDİLERİNİ BAYAN OLARAK TANITIP DEEPFAKE İLE İNSANLARI DOLANDIRIYORLAR?
Yapay zekanın güzel olduğu kadar makus gayelerle da kullanılabileceğini lisana getiren Öğr. Üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Yılmaz, ‘Görüntü kaydı ile tehdit ve şantaj yoluyla para istemek de bir öbür dolandırıcılık tipidir. Bu daha evvelden görüntü manzaraları oynatılarak yapılıyordu, günümüzde deepfake ile bunu yapmak çok daha kolaylaştı. Kendilerini bayan üzere tanıtan dolandırıcılar hazırladıkları yapay zeka imgeleri konuşturarak insanları kandırıyor ve karşı tarafın kamerasını açmasını sağlayıp imgelerini kaydederek şantaj yoluyla para isteyebiliyor’ dedi.
Beykent Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Kısmı’ndan Öğr. Üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Yılmaz, yapay zekanın beşere mahsus kimi niteliklere sahip bir yazılım olduğunu söyleyerek, ‘Bu niteliklerin başında da öğrenme geliyor. Algılama, irtibat kurabilme, muhakeme yetkisi ve karar verme üzere nitelikler yapay zekayı bilinen sıradan yazılımlardan farklı kılıyor. Dünya olarak değerli bir yol ayrımındayız; yapay zeka sanki insanların refahını artıracak ve daha adil paylaşımı sağlayacak bir araç mı olacak, yoksa gelir ve öbür eşitsizlikleri artıracak bir teknolojik güç mü olacak’ diye konuştu.
‘YAPAY ZEKA ÜLKELERİN GELECEĞİ İLE İLGİLİ KIYMETLİ BİR TEKNOLOJİ’
Yapay zeka ile ilgili Türkiye’de de TÜBİTAK merkezli çalışmalar yapıldığını kelamlarına ekleyen Yılmaz, ‘Ama bu noktada nerede olduğumuzu söylemek şu an için mümkün değil. Yapay zeka ülkelerin geleceği ile ilgili kıymetli bir teknoloji; Türkiye’nin yazılım alanında geri kalmaması gerektiği üzere bu alanda da geri kalmaması gerekiyor. Ayrıyeten hata tedbire temelinde geliştirilen programlar, yapay zekanın yüzde 90 oranında cürmü önlediğini söylüyor. Polisin, kolluk kuvvetlerinin elindeki ya da internetteki birçok bilgiyi bir ortaya getirerek çoklu tahlil yapma imkanı sağlıyor. Gerek hatanın aydınlatılması gerekse suça yönelik önlem alınması manasında yapay zeka düzgün kullanılırsa yardımcı olabilir. Teknolojik açıdan büyük bir güç olan yapay zekayı nasıl kullanacağımız çok değerli. Dolandırıcı ve hatalıların bunu kullanabileceğinden bahsettik’ değerlendirmesinde bulundu.
Endüstri, sanayi birçok alanda yapay zeka ile âlâ işler başarıldığını ve uygun işlerde kullanıldığını savunan Yılmaz, ‘Fakat kabahatler için de kıymetli bir teknolojik avantaj sağlıyor. Yapay zeka temelinde çok büyük bir güç ve bu gücü elinde bulunduran, âlâ şeyler için de makus şeyler için de kullanabilir. Günümüzde yapay zekayı en çok ses ve imgeyi sürece, uydurma içerikler üretme ve bunları farklı hedeflerde kullanma durumlarında görüyoruz. Yapay zeka, siyasette rakipleri saf dışı bırakmak için de kullanılabiliyor, iktisatta firmalar ortası rekabette kullanılabiliyor. Şuurlu olan kesim haberin ne maksatla yapıldığını anlayabiliyor fakat yeniden de bir haber yayıldıktan sonra bunun yanlış olduğunu insanlara anlatmak hayli zor’ dedi.
‘DEEPFAKE, YAPAY ZEKA VE DOLANDIRICILIK İLGİSİNDE KIYMETLİ BİR KAVRAM’
‘Yapay zekanın kullanıldığı hali hazırda görmekte olduğumuz ve ilerleyen vakitlerde daha çok karşılaşacağımız dolandırıcılık tipleri var’ diyen Yılmaz, kelamlarına şöyle devam etti:
‘Bunlardan birincisi romantizm dolandırıcılığı diye isimlendirilen dolandırıcılık tipi. Toplumsal medyadan ya da çeşitli platformlardan tanışan şahıslar ortasında duygusal bağ kurulmasıyla oluşan bu çeşitte, sevgililiğe gerçek ilerleyen bir ilgi sürecinde maddi olarak şahıstan istifade edilir. ‘Tinder avcısı’ ismindeki belgeselde de bahsi geçen mevzu pek net bir formda anlatıldı. Amerika’da ve Avrupa’da orta yaş üstü bayanları maksat alan ve FBI’ın radarında da olan romantizm dolandırıcılığında 2021 yılının resmi sayılarına nazaran yaklaşık 1 milyar dolar kayıp olmuştur. İkincisi, toplumsal mühendislik dolandırıcılığıdır. Burada ise bir kurgu ile insanlara rol veriliyor ve o rolü oynaması sağlanıyor. Böylece Türkiye’de gördüğümüz örneklerde dolandırıcılar kendisini savcı ve polis olarak tanıtıyor ve insanlardan maddi menfaat elde etmeye çalışıyorlar. Deepfake, yapay zeka ve dolandırıcılık alakasında değerli bir kavram. Burada sesin, hem imgenin ve görüntünün benzeri bir halde üretilmesi hem de mevcut imajın değiştirilmesi kelam konusu. Deepfake günlük hayatta, dolandırıcılık başta olmak üzere birçok durumda kullanılabilir. Örneğin; dolandırıcılar, yakınınızın sesini taklit ederek onun kaçırıldığına sizi ikna edebilir ve fidye isteyebilir. Gerçekte bu türlü bir olay yokken deepfake teknolojisiyle insanlara gerçekmiş üzere yansıtılabilir.?
‘TATİL REZERVASYONLARINDA ALTERNATİF ARARKEN TUZAĞA DÜŞMEYİN’
Yılmaz, kelamlarına şöyle devam etti:
‘Kendilerini bayan üzere tanıtan dolandırıcılar hazırladıkları yapay zeka imajları konuşturarak insanları kandırıyor ve karşı tarafın kamerasını açmasını sağlayıp imajlarını kaydederek şantaj yoluyla para isteyebiliyor. Dolandırıcılığın dördüncü cinsini tatil rezervasyonlarında görebiliriz. Beşerler tatil için rezervasyon yaptırıyor lakin o denli bir tatil köyü yok ya da o denli bir tatil köyü var ancak rezervasyon uydurma. Bunun üzere olaylar deepfake ile daha kolay yapılabilecek bu yüzden periyot olarak da ikazda bulunmak gerek; tatil imkanlarının gitgide değerli hale gelmesi insanları farklı alternatiflere yöneltiyor. Bu alternatifleri ararken tuzağa düşmemek ismine dikkatli olmak gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde Pentagon’da bomba patladığı haberi yapıldı. Bu haber yapay zeka ile üretilmiş bir imaj ile desteklendi. Akabinde Twitter’daki onaylı mavi tiklerle yayıldı ve o esnada Amerikan borsaları çöktü. Birkaç dakika sonra yapay zeka eseri olduğu ve bir operasyon yapıldığı anlaşıldı. Bunun üzere manipülasyonları Türkiye’de de görebiliriz, dikkatli olmamız gerekiyor.’
Akademideki yapay zeka kullanımıyla ilgili bir şeyler söylemek gerektiğini vurgulayan Öğr. Üyesi Doç. Dr. Abdurrahman Yılmaz, ‘Akademik çalışmalarda intihal kıymetli bir kavram. Yapay zekayı öğrenme için kullanabiliriz, düzgün bir fırsat. Ancak makale ve ödev yazdırma üzere durumlarda da yapay zeka kullanılabiliyor. Bunun için yapay zekaya karşı insan bağlantılarına daha fazla güçlendirmek lazım’ tabirini kullandı.