Kamerun’da sömürge periyodu öncesi pasaportlar yerine kullanılan “toprak maskeler”

Kamerun‘da sömürge periyodu öncesinde bir bölgeden öteki bir bölgeye geçmek için ya da bulunduğu bölgede av yapabilmek için topraktan yapılmış maskeler halihazırdaki pasaport ve vize vazifesini görüyordu.

Pasaport maskeleri, Avrupalılar Afrika kıtasına gelmeden evvel, Gabon, Kongo Cumhuriyeti, Kamerun üzere Orta Afrika ülkelerinde kullanılıyordu.

Günümüzdeki pasaport, kimlik ve vize yerine kullanılan toprak maskelerin renkleri ve hali birebir vakitte maske sahibinin toplumsal pozisyonu ve mesleğini tanımlıyordu.

Farklı renkler ve semboller kullanılarak yüzlerce kombinasyon elde ediliyordu.

Toplumdaki bir acemi yahut bir çırak seyahat etmek isterse ona çok renkli bir pasaport maske hazırlanırken, yeteneklerini ve hünerlerini artıranlar için daha az renk kullanıyordu.

Mesleğinde doruğa ulaşmış ustalar ve bilgelerin pasaport maskesi tek renkten yapılıyordu.

“Av yapabilmek için de bu pasaport maskeler kullanılmak zorundaydı”

Kamerunlu Sosyolog Muhammed Pagna, AA muhabirine, çok yakın vakte kadar Kamerun’un birtakım bölgelerinde kullanılan pasaport maskelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Pasaport maskelerinin Kamerun ve Afrika tarihi için çok kıymetli bir bahis olduğu belirten Pagna, “Eskiden Kamerun’da bir kişi bir yerden öteki bir yere gidebilmek için şefine sarfiyat, pasaport ister ve sebebini söylerdi.” tabirlerini kullandı.

İnsanların bazen eğitim, bazen avlanmak, bazen ticari sebeplerle seyahat ettiğini belirten Pagna, şifacılar, avcılar, balıkçılar, demirciler, çiftçiler, papazlar, esnaf, masalcılar, müzisyenler, güreşçiler, dansçılar, heykeltıraşlar, ressamlar, çömlekçiler, dokumacılar, hikayeciler ve bilge bireyler için başka semboller ve başka renkler kullanılarak pasaport maskesi yapıldığını anlattı.

Pagna, “Av yapabilmek için de bu pasaport maskeler kullanılmak zorundaydı. Bu maskeler avlayacağın hayvan çeşidini de gösteriyordu. Mesela kuş avlamak için kuş sembolü olan maske verilirken, fil avlamak için fil sembolü olan maske verilirdi. Her hayvan için farklı bir pasaport maske verilirdi ve diğer bir hayvan avlama hakkın yoktu. Müsaadesiz seyahat etmenin ya da av yapmanın çok ağır cezaları vardı.” sözlerini kullandı.