Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Gökçeoğlu: Yağmur suyu hasadı seli önleyebilir
Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu, selin yaşanmaması için suyun birçok ülkede de yaygınlaşan “yağmur suyu hasadı”yla denetim altına alınabileceği teklifinde bulundu.
Gökçeoğlu, Türkiye’nin birçok kentinde yaşanan sel olaylarına ait AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Genç ve etkin bir jeolojiye sahip olan Türkiye’nin tıpkı vakitte geçiş ikliminde bulunduğunu belirten Gökçeoğlu, geçmiş yıllara oranla son devirlerde beklenmedik derecede yağışların yaşandığını ve bunun iklim değişikliğinin en değerli nedenlerinden biri olduğunu vurguladı.
Tarihsel kayıtlara bakıldığında Türkiye’nin makul bölgelerinin taşkınlara epey müsait olduğunu lisana getiren Gökçeoğlu, “Dik yamaçlardaki havzalara yağan yağmur makul drenaj kanalı boyunca evvel düşük kotlara oradan da göllere yahut denizlere ulaşıyor. Yükseklere yağan yağmurun, bu yağmur sonucu toplanan suyun drene olacağı kanalları, dere yataklarını engellememek gerekiyor.” dedi.
Doğal yatağı özgür bırakmak gerektiğinin altını çizen Gökçeoğlu, “Ama biz bu yatakları özgür bırakmıyoruz, özgür bırakmadığımız üzere de pürüz olacak ve hasarı artıracak işler yapıyoruz. 2 sene evvel Kastamonu Bozkurt’ta yaşanan sel bunun örneği.” tabirlerini kullandı.
“Her yağan şiddetli yağmur, hangi kente yağarsa yağsın o taşkın ve sel olarak geri dönüyor”
Ani ve şiddetli yağışlarla kuraklığın, iklim değişikliğinin ana göstergesi olduğuna işaret eden Gökçeoğlu, bu periyotlarda suyun denetim edilmediğini ve bu nedenle de yağmurun sel olarak geri döndüğünü belirtti.
Gökçeoğlu, kelamlarına şöyle devam etti:
“Büyükşehirler inşa edilirken kentin her tarafı beton ve asfaltla kaplanmış. Bu esnada drenaj yatakları da kaplanmış. Münasebetiyle her yağan şiddetli yağmur, hangi kente yağarsa yağsın o taşkın ve sel olarak geri dönüyor. Bundan sonra da dönmeye devam edecek. Buna en büyük örnek Samsun. Samsun’un bir tarafı dağ, bir tarafı deniz. Beşerler Samsun’da kayıkla geziyorsa bunun nedeni suyun denize ulaşmaması için yapılan engellerdir.”
“İklim değişikliği önümüzdeki devirde daha da şiddetli yaşanacak”
Sel ve kuraklığın yaşanmaması için suyun denetim altına alınması gerektiğini vurgulayan Gökçeoğlu, bunun dünyanın birçok ülkesinde yaygınlaşan “yağmur suyu hasadı” ile mümkün olduğunu aktardı.
Özellikle büyükşehirlerde yağmur suyu hasadının kesinlikle yapılması gerektiğini belirten Gökçeoğlu, şunları kaydetti:
“İklim değişikliği önümüzdeki periyotta daha da şiddetli yaşanacak. Bu da bugün yaşanan selden daha fazlasının gerçekleşecek olması manasına geliyor. Bütün bu suyun altyapıyla kaldırılması mümkün değil. Kentler yıkılamayacağına ve altyapı bir anda değişemeyeceğine nazaran altyapıya giden suyun azaltılması gerekiyor. Mümkün olan herkesin, her apartmanın yağan yağmurun bir kısmını yakalaması gerekiyor. Yağmur suyu hasadı yapıldığı vakit ani ve şiddetli yağışlarda suyun değerli bir kısmı apartmanlar ve depolar tarafından tutulacak. Münasebetiyle su ziyan olmazken taşkına da dönüşmeyecek. Su yüzey akışına geçmeyeceği için değerli kısmı tutulacak.”
Gökçeoğlu, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin heyelanı da tetiklediğini, bölgede 600’den fazla heyelan tespit ettiklerini belirterek, “Deprem kadar ani ve şiddetli yağışlar da heyelanı tetikler. Sarsıntı, Türkiye’nin gerçeği olduğu kadar sel de Türkiye’nin gerçeği.” dedi.