İstikrar ve Denetleme Ağı Genel Koordinatörü Hayriye Ataş: “Demokrasiye, Oylarımıza ve Haklarımıza Sahip Çıkmak İçin Bilgi Kanalı Oluşturma Misyonumuza…

Haber : MELİS YILDIRIM / Kamera: UMUT DOĞAN

Denge ve Denetleme Ağı Genel Koordinatörü Hayriye Ataş, 14 Mayıs seçimlerine ait, “Sivil toplum örgütleri için bir daralma durumu kelam konusu. Hak ve özgürlükler konusunda önemli bir geriye gidiş var. Demokrasi en değerli sorun alanlarımızdan bir tanesi haline geldi. Demokrasiye, oylarımıza ve haklarımıza sahip çıkmak için İstikrar ve Denetleme Ağı olarak bir ortaya getirme ve bilgi kanalı oluşturma misyonumuza devam edeceğiz” dedi. Araştırma ve Siyaset Geliştirme Koordinatörü Dr. Hakan Yavuzyılmaz ise “Çok insan kent değiştirdi. Bunların bir kısmı ikametgahını gittikleri kentlere aldılar lakin büyük bir kısmı da almadı. İkincisi, sarsıntıda hayatını yitirmiş gözüken ama daha vefat etmiş statüsüne geçirilmeyen ve seçmen listelerinde bulunan seçmenler var. Öbür sorun, oy verme alanları. Bir konteyner, seçimlerin sağlıklı seyrinde, seçim gününde oy vermek için kâfi kapasiteye sahip bir yapı değil. Sandık tutanakları, oyların sayılması, birleştirilmesi, bütün bu süreçlerin yaşanacağı yerlerin da aşikâr kriterlerde olması gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.

Çok sayıda sivil toplum kuruluşunun bir ortaya geldiği İstikrar ve Denetleme Ağı; 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Devir Milletvekili Seçimi’ne yönelik çalışmalarını sürdürüyor.

Seçim sürecindeki çalışmalarına ait ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtlayan İstikrar ve Denetleme Ağı Genel Koordinatörü Hayriye Ataş, 5 Nisan’da lansmanı yapılan “Gözümüz Demokraside” kampanyası çerçevesinde; adil ve özgür seçimlere yönelik siyaset dokümanları ve somut teklifler sunarak çalışmalarını sürdüreceklerini söyledi.

Seçim güvenliği alanında çalışan sivil toplum örgütleri ile bir ortaya gelmeyi planladıklarını belirten Ataş, “Vatandaşları seçim güvenliğine yönelik kendi sorumlulukları, rolleri nelerdir, neler yapmaları gerekir, o gün sandıkların başında ne üzere prosedürler işlenmesi gerekir ve sandıklara nasıl sahip çıkmamız gerekir, bu bahiste da bilgilendirme çalışmalarımız olacak. Alanda ve alanda değiliz, işin daha art planında ve bilgi üreten ve sivil toplumun sesini siyasi partilere ulaştıran bir konum edindik bu seçim periyodunda. Kampanya kapsamında hem seçim güvenliğine hem adil ve özgür seçimlere yönelik içerikler yayınlarken, öbür taraftan da vilayetlerde yürüttüğümüz ‘Demokrasi Atölyeleri’ ismini verdiğimiz bir çalışmamız var” diye konuştu.

Seçim güvenliği alanında faaliyet gösteren öbür sivil toplum kuruluşları ile temasta olduklarını belirten Ataş, bu kapsamda Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Seçim Müşahede Heyeti ile de görüşeceklerini belirtti. Başka sivil toplum kuruluşları ile bir ortaya gelerek, hakikat ve emniyetli bilgiyi aktarma misyonunu da üstlendiklerini belirten Ataş, bunu seçim periyodunda de yapmaya devam edeceklerini söyledi. Devamında ise şöyle konuştu:

“DEMOKRASİ EN DEĞERLİ SORUN ALANLARIMIZDAN BİR TANESİ HALİNE GELDİ”

“Çünkü hakikaten çok hayati bir seçim olarak görüyoruz. Alışılmış Türkiye demokrasi tarihinin her seçimi çok kıymetlidir, her seçim bir dönemeçtir. Bu seçim daha ehemmiyet kazandı, ülkenin içinde bulunmuş olduğu ekonomik kriz olsun, siyasi şartlar olsun, sivil toplum örgütleri için bir daralma durumu kelam konusu, hak ve özgürlükler konusunda önemli bir geriye gidiş var. Demokrasi en değerli sorun alanlarımızdan bir tanesi haline geldi. Bu manada da demokrasiye, oylarımıza ve haklarımıza sahip çıkmak için örgütleme kademesinde, İstikrar ve Denetleme Ağı olarak bir ortaya getirme ve bilgi kanalı oluşturma misyonumuza devam edeceğiz.”

“DEMOKRATİK DARALMADAN ÖTÜRÜ SESİNİ ÇIKARMAK İSTEYEN DEZAVANTAJLI KÜMELER ADAY ADAYLIK MÜRACAATINDA BULUNDULAR. LAKİN ADAY LİSTELERİ AŞİKÂR OLDUĞUNDA TABLOYU GÖRDÜK”

Ataş, “Türkiye’de Aday Belirleme Süreçlerinde Parti İçi Demokrasi Sorunu ve Somut Öneriler” başlığıyla yayınladıkları dokümana ait, “Aday adaylığı süreçleri çok canlı geçti. Tahminen de içinde bulunduğumuz bu demokratik daralmadan ötürü sesini çıkarmak isteyen bilhassa bayanlar, gençler, dezavantajlı kümeler aday adaylık müracaatında bulundular. Fakat aday listeleri belirli olduğunda tabloyu gördük. Bayan temsiliyeti çok zayıf, hala zayıf. Genç temsiliyeti epeyce zayıf. Sorumluluk almak isteyen ve Meclis’te bu hakkını kullanmak isteyen birçok kişi de hayal kırıklığına uğradı. Bu Millet İttifakı’nda birebir halde Cumhur İttifakı’nda da birebir halde. Emek ve Özgürlük’te kotalar biraz daha yükseltilmiş lakin biz bunu hala kâfi görmüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

“PARTİ İÇİ DİSİPLİN TÜRKİYE’DE ÇOK KATI, SERT, BAŞKAN ODAKLI GİDİYOR”

Ataş, milletvekili adaylarının belirlenmesi sürecinde ön seçimlerin iptal edilmesinin antidemokratik bir yaklaşım olduğunu ve milletvekili aday listelerinin önderlerin yönlendirmesiyle oluştuğunu belirterek, “Biz bu kronik soruna her vakit dikkat çekmeye devam edeceğiz. Siyasi Parti ve Seçim Kanunumuzun değişmesi gerekiyor. Türkiye’nin gereksinimlerini karşılayacak, Türkiye’de seçimin demokratikleşmesini sağlayacak ve adayların da demokratik yollardan parti içerisinde Meclis’te yer almasını sağlayacak yapısal değişikliklere gereksinimimiz var. En kıymetli şeylerden bir tanesi seçimlerden sonra bunun ele alınması gerekiyor. Parti içi disiplin Türkiye’de çok katı, sert, önder odaklı gidiyor. Daima tek adam rejimlerinden şikayet ediyoruz fakat şikayet eden kesimde de birebir gelenek kelam konusu. Bu geleneğin değiştirilmesi gerekiyor” dedi.

Ataş, siyasetin şeffaf finansmanının da kıymetli bir bahis olduğunu ve siyasi partilerin bundan kaçındığına dikkat çekerek, bu bahiste siyasi partilere tekliflerde bulunduklarını söyledi.

“SANDIK GÜVENLİĞİ İÇİN VE OYLARIMIZA SAHİP ÇIKABİLMEK İÇİN HERKESİ SANDIKLARIN BAŞINA DAVET EDİYORUM”

Vatandaşlık sorumluluğunun sadece oy vermekten ibaret olmadığını, karar vericilere hesap sormanın, seçim devrinde etkin olarak yer almanın da gerekliliğine değinen Ataş, “Vatandaşların bu seçim periyodunda de hem oylarına sahip çıkmalarını hem de sandık güvenliği için toplumsal baskı oluşturmalarını bekliyoruz” dedi. Ataş yurttaşlara, “Sandık güvenliği için ve oylarımıza sahip çıkabilmek için herkesi sandıkların başına davet ediyorum” davetinde da bulundu.

YAVUZYILMAZ: TÜRKİYE’NİN DEMOKRASİSİ HER VAKİT SIKINTILIYDI, LAKİN GENELDE OY ÇALINACAK MI, OYLARA BİR ŞEY OLACAK MI TARTIŞMASINI ÇOK YAŞAMAZDIK

Kuruluşun Araştırma ve Siyaset Geliştirme Koordinatörü olan Dr. Hakan Yavuzyılmaz, seçim güvenliğinin adil ve özgür seçimlerin kıymetli bir kesimi olduğuna değindi. Verilen oyların sonuçlara eksiksiz yansımasının sandık güvenliğine bağlı olduğunu belirten Yavuzyılmaz, “Türkiye son seçimlerden beri, bilhassa mühürsüz oy tartışmalarından başlayarak aslında hiç gündeminde olmayan sandık güvenliği kavramıyla tanıştı. Türkiye’nin demokrasisi her vakit sıkıntılıydı, 90’larda da problemliydi, ancak biz seçimlerde genelde sandık güvenliği, oy çalınacak mı, oylara bir şey olacak mı tartışmasını çok yaşamazdık. Lakin son devirde sıklıkla yaşıyoruz” dedi.

“BİR KONTEYNIR OY VERMEK İÇİN KÂFİ KAPASİTEYE SAHİP BİR YAPI DEĞİL”

11 ili etkileyen ve 50 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine yol açan 6 Şubat sarsıntılarının sandık güvenliğini daha da kıymetli kıldığına dikkat çeken Yavuzyılmaz, sarsıntı bölgesindeki sorunları sıralayarak şu değerlendirmede bulundu:

“SİYASİLERİN KULLANDIĞI ÇOK KUTUPLAŞTIRICI LİSAN AKINLARIN ARTMASININ POTANSİYELİNİ DE ARTTIRIYOR”

Yavuzyılmaz, seçim sürecinde yaşanabilecek şiddet olaylarına ait değerlendirmesinde ise şunları kaydetti:

“Türkiye’nin bir 2015 deneyimi var, iki seçim ortası yaşanan şiddet olayları, güvenlik meseleleri. Bu seçimde de bu türlü bir şey olma potansiyelinden bahsediliyor. Seçimler de bir demokrasi şölenidir. Rekabetin, farklı fikirlerin çatıştığı ve demokratik şartlarda verilen oylarla iktidarın belirlendiği bir aktivitedir aslında seçimler. Fakat Türkiye’de bilhassa sandık güvenliğine ait tartışmalar ya da siyasi partilerin vilayet başkanlıklarına yapılan taarruzlar, çeşitli münferit taarruzlar Türkiye’deki yetkililer tarafından acilen çözülmesi gerekiyor. Bütün bunların kökeninde aslında bizim çok derecede kutuplaşmış siyasi ve toplumsal iklimimiz yatıyor. Siyasalların kullandığı çok kutuplaştırıcı lisan bu türlü taarruzların artmasının potansiyelini de arttırıyor. Buradan o çağrıyı da yapmak lazım; seçim sürecinde nefret lisanı, karşı tarafı külliyen öteki ve düşman olarak gören lisanın de politikler tarafından kullanılmaması, bu tip olayların da önüne geçilmesinde bir etken.”

“ADİL VE ÖZGÜR SEÇİM KAPASİTESİNİ YARATACAK ISLAHATLARIN ÜZERİNDE SEÇİMDEN SONRA DURULMASI GEREKİYOR”

Adil ve özgür seçimlerin demokrasinin temel şartı olduğuna değinen Yavuzyılmaz “Türkiye bu hususta çok erozyona uğradı” tabirlerini kullandı. Yavuzyılmaz kelamlarını şöyle bitirdi:

“Biz bu seçimleri konuşurken kampanya finansmanını konuşmamız lazım, kamu kaynaklarının partizan kullanılmaması gerektiğini konuşmamız lazım, siyasi partilere ve adaylara medyaya erişimin eşit imkanlar tanınarak sağlanması gerektiğini konuşmamız lazım. Sandık güvenliği bu halkadan yalnızca bir tanesi. Değerli bir tanesi lakin demokratik seçimler aslında siyasi partilerin aday gösterme metotlarından başlıyor, oyların sayılması, açıklanması ve iktidarın el değiştirmesine kadar devam eden bir süreç. Biz yalnızca seçim gününü konuşmuş olduk lakin bunun çok uzun erimli, öncesinin ve sonrasının da olduğunu düşünerek Türkiye’de adil ve özgür seçim kriterlerini yerine getirecek seçimler yapabilme kapasitesini yaratacak ıslahatların üzerinde seçimden sonra durulması gerekiyor.”