İstanbul mümkün Marmara sarsıntısına kentsel dönüşümle hazırlanıyor
HİKMET FARUK BAŞER/FİLİZ KINIK ÖZ – Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelelerin akabinde 11 vilayette yaşanan büyük yıkım, İstanbul’daki kentsel dönüşüm çalışmalarının ehemmiyetini daha da artırdı.
Türkiye‘nin en büyük nüfusuna sahip kentinde 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin akabinde kentsel dönüşüm çalışmaları gündemden hiç düşmedi.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde 11 vilayette yaşanan büyük yıkım ve beklenen Marmara zelzelesi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’daki kentsel dönüşüm çalışmalarına çevrildi.
AA muhabirleri, bu kapsamda ülke gündeminden hiç çıkmayan İstanbul’daki kentsel dönüşüm çalışmalarını derledi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2012 yılında ” Türkiye‘nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” sloganıyla başlatılan çalışmalar kapsamında, kentlerin dayanıksız yapı stokunun yenilenmesi için ilçe belediyeleri ve özel bölüm eliyle çalışmalar yürütüyor.
İstanbul’da 10 yıllık süreçte belediyeler ve özel kesimle 695 bin bağımsız ünitenin dönüşümü tamamlanırken 93 bin bağımsız ünitenin de süreçleri devam ediyor.
Bakanlık, 2035 yılına kadar kentsel dönüşüme girmemiş tek bir yapı bırakmamayı hedefliyor.
Sayılarla İstanbul’un ilçelerinde dönüşüm
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının birçok ilçedeki çalışmaları kapsamında, çok sayıda konutun dönüşümü sağlanıp vatandaşlara teslim edilirken binlerce konutun da inşaatına devam ediliyor.
Bu kapsamda Kadıköy Fikirtepe’de yıkılarak inşaatına başlanan 10 bin 765 bağımsız üniteden 1648’i hak sahiplerine teslim edildi.
Ataşehir Üst Dudullu Mahallesi’nde yıkılan 1563 bağımsız ünitenin inşaatına başlandı.
Ümraniye Hekimbaşı Mahallesi’nde 615, Beyoğlu Okmeydanı Mahallesi’nde ise 939 bağımsız ünitenin inşaatı sürüyor.
Kartal Orhantepe’de 1295 bağımsız üniteden 130’u teslim edildi
Pendik’teki Orta ve Dumlupınar mahallelerinde 2 bin 27 bağımsız ünitenin tahliye ve yıkım süreci tamamlandı.
Kartal Orhantepe Mahallesi’nde tahliye ve yıkım sürecinin akabinde inşaatına başlanan 1295 bağımsız üniteden 130’u teslim edildi. Mahallede 73 bağımsız ünitenin teslim süreci devam ederken 1092 bağımsız ünitenin de inşaatı sürüyor.
Maltepe Atışokulu Mahallesi’nde tahliyesi tamamlanan 446 bağımsız ünitenin yakın vakitte yıkılması planlanıyor. Beykoz Tokatköy Mahallesi’nde ise 823 bağımsız ünitenin inşaatına başlandı.
Eyüpsultan İslambey Mahallesi’nde de 653 bağımsız ünitenin yıkımı devam ediyor.
Güngören Tozkoparan ve Genç Osman mahallelerinde inşaatına başlanan 1770 bağımsız üniteden 144’i hak sahiplerine teslim edildi. Kalan 1626 bağımsız ünitenin inşaatı devam ederken 590 bağımsız ünitenin de kurası çekildi.
Üsküdar’da Çamlıca Mescidi ve etrafındaki Kirazlıtepe, Ferah, Küplüce ve Mehmet Akif mahallelerini içine alan 7 bin 84 konutluk zelzele dönüşüm çalışmaları devam ediyor.
Kirazlıtepe, Mehmet Akif Ersoy, Küplüce, Ferah ve Bulgurlu mahallelerinde yıkılarak inşaatına başlanan 3 bin 821 bağımsız üniteden 551’i hak sahiplerine teslim edildi. İlçede 2 bin 620 bağımsız ünitenin inşaatı devam ederken 650 bağımsız ünitede ihale basamağına gelindi.
Esenler’de 60 bin bağımsız üniteden 2 bin 110’u teslim edildi
Kağıthane Yahya Kemal Mahallesi’nde 745 bağımsız ünite, hak sahiplerine teslim evresinde bulunuyor.
Zeytinburnu’nda Telsiz, Beştelsiz ve Merkezefendi mahallelerinde 1113 bağımsız ünite yıkılarak inşaatların imaline başlandı.
Çatalca Ferhatpaşa Mahallesi’nde 285 bağımsız ünitede ise uzlaşma basamağına gelindi.
Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Esenler’de yıkılan askeri alanda inşaatına başlanan 60 bin bağımsız üniteden 2 bin 110’u hak sahiplerine teslim edildi, 4 bin 860 bağımsız ünitenin inşaatı sürüyor.
Gaziosmanpaşa’da 4 mahallede kentsel dönüşüm süreci
Bakanlık, Gaziosmanpaşa’da yer alan riskli alanlarda vatandaşlara sağlıklı, inançlı ve yaşanabilir kentsel yerleşmeler oluşturmak maksadıyla gerçekleştirilecek uygulamaları yürütmek için 2019 yılından itibaren kentsel dönüşüm sürecine dahil oldu.
İlçedeki 4 mahalle ve 5 alt bölgede 5 bin 265 konut ile 110 ticari olmak üzere toplam 5 bin 375 bağımsız ünitenin dönüşüm süreci Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) ile koordineli yürütülüyor.
Bu kapsamda Gaziosmanpaşa Yıldıztabya Mahallesi 1. Etap ve Sarıgöl Mahallesi 1. Etap’ta (12B) 1040 konut, 41 ticari ünite olmak üzere toplam 1081 bağımsız ünite hak sahiplerine teslim edildi.
Bağlarbaşı Mahallesi 1. Etapta (7B) 813 konut, 29 ticari ünite olmak üzere toplam 842 bağımsız ünitenin inşaatları tamamlanıp anahtarları hak sahiplerine verildi. Bağlarbaşı Mahallesi 2. Etapta (7A) 926 konut ve 1 ticari ünitenin de inşaatı devam ediyor.
Sarıgöl Mahallesi 2. Etap (12C), Yenimahalle (9A) ve Yıldıztabya Mahallesi 2. Etap’ta 1821 konut, 39 ticari üniteden oluşan 1860 bağımsız ünitenin ihale süreci tamamlanarak inşaatlara başlandı.
Yıldıztabya Mahallesi 3. Etapta (6B) ise projelendirme süreci tamamlanan 665 konutun kısa müddette TOKİ eliyle ihale süreci bitirilip inşaatlarına başlanması amaçlanıyor.
İBB KİPTAŞ’ın kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) iştiraki KİPTAŞ, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında, geçmiş devirden devralınan 5 bin 76 bağımsız üniteden oluşan Bayrampaşa Kentsel Dönüşüm, Okmeydanı Van Blokları, Fikirtepe Vartaş-1 ve Zeytinburnu Veliefendi Locamahal’de kentsel dönüşüm projelerine ait tüm hukuksal ve teknik meseleleri çözerek tamamlayıp teslimini yaptı.
KİPTAŞ’ın yeni periyodunda ise Eyüpsultan, Bağcılar, Güngören, Beylikdüzü, Beşiktaş ile Kadıköy’de 1646 bağımsız üniteden oluşan kentsel dönüşüm projesinin temeli atıldı. Bunlardan hak sahiplerinin çoğunlukta olduğu 155 bağımsız üniteden oluşan Eyüpsultan Yeşilpınar Konutları’nın 1. etabı tamamlanarak teslim edildi. Kalan etapların inşaatları ise devam ediyor.
Kadıköy’de 3 apartman yıkımı gerçekleştirildi
Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Kadıköy’de Özden Apartmanı ile Beşiktaş’taki Erenler Apartmanı, “İstanbul Yenileniyor Tek Yapı Dönüştürme Projesi” kapsamında yıkılarak temelleri atıldı. Bu proje kapsamında yıkılan Kadıköy’deki Nurcan Apartmanı’nın kısa müddette temelinin atılması planlanıyor.
KİPTAŞ’ın kentsel dönüşüm projeleri kapsamında 6 ilçedeki 8 proje için 1221 riskli bağımsız ünite yıkıldı. Çalışmaları devam eden 8 ilçedeki 11 proje kapsamında ise 943 bağımsız ünitenin daha yıkılması hedefleniyor.
Hızlı tarama çalışması ile binaların sarsıntı güvenlik sınıfı tespit ediliyor
İBB, süratli tarama sistemi ile İstanbul’daki binaların sarsıntı güvenlik sınıfının tespit edilmesi için çalışma başlattı.
İstanbullulara binaları hakkında bir ön bilgi verilmesini amaçlayan proje kapsamında, Kahramanmaraş merkezli zelzelelere kadar 107 bin 74 binaya tespit için gidildi.
Kat malikleri tarafından onay verilmediği için yalnızca 29 bin 200 binada tespit yapabilen belediyeye, bu sarsıntılardan sonra yaklaşık 140 bin yeni müracaat yapıldı.
İstanbul’daki 1 milyon 250 bin binanın yüzde 70’i yorgun
İstanbul’daki yapı stoku ile yenilenmesi gereken binalara ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan eski İBB Sarsıntı ve Doğal Afet Komitesi Lideri ve mühendis Kadem Ekşi, Türkiye‘de fay çizgilerinin üzerinde yer alan 45’e yakın vilayet bulunduğunu, bu nedenle dirençli kentler oluşturulması gerektiğini söyledi.
İstanbul’un Türkiye nüfusunun 7’de 1’ini barından bir kent olduğunu kaydeden Ekşi, şunları belirtti:
“İstanbul’da 1 milyon 250 bin binamız var. Bunların yüzde 70’i, 2000 yılından evvel yapıldı. Bu yapıların yüzde 70’i yorgun. Binaların beton dayanım ve performansları, demir donatıları, korozyon temel ve taşıyıcı sistemlerinin örselenmesi, izolasyon sorunları nedeniyle binaların zayıflaması bizi önemli olarak düşündüren bir noktaya gerçek taşıdı. Yapılan çalışmalarda İstanbul’da hangi mahallemizde, hangi sokakta, hangi yapılarımızın zelzele direnci zayıf olarak çökme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu artık biliyoruz. Bu data ve veri elimizde yeni.”
Ekşi, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından aldığı datalara nazaran, kentte 7,1 milyon bağımsız ünite bulunduğunu aktararak, “Bunların 1,2 milyonunun yenilenmesi ya da güçlendirilmesi gerekiyor. Ayrıyeten kentte 50 bin göçmeye matuf binamız olduğunu biliyoruz. 230 bin bağımsız üniteye karşılık gelen bu yapıları süratle güçlendirmemiz ya da yıkıp yenilememiz gerekiyor. Bunların dirençleri zayıf ve yatay kuvvetlere karşı dayanıksız. Beklenen 7,5 büyüklüğündeki bir sarsıntıda bu yapıların motamot Kahramanmaraş üzere yerle yeksan olacağı söz ediliyor.” değerlendirmesini yaptı.