‘İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde ‘deprem’ konuşuldu (2)

PROF. DR. ÖVGÜN AHMET ERCAN: TABİAT ASLA AFFETMEZ

İzmir‘de, ‘Doğamıza Davet’ sloganıyla gerçekleştirilen ‘İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde konuşmacı olarak yer alan İstanbul Teknik Üniversitesi’nden jeofizik mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “Depremin biz daima endişe boyutuyla ilgilendik. Sarsıntının üç bileşeni vardır. Sarsıntı, ısı ve ışık. 60 yıldır bilimle uğraşıyorum, yaradılışta toplu iğnenin ucu kadar yanılgı görmedim. Zelzele Rab’ın öcü değil, nimetidir. Zelzele olmasa Gediz Irmağı, jeotermal alanlar, kaplıcalar, ılıcalar, maden yatakları, petrol yatakları olmazdı. Zelzeleleri bir öcü üzere görüyoruz. Yanılgı zelzelede değil. İnsanoğlu olmadan zelzeleler vardı. İnsanoğlu geldiği vakit sarsıntıdan korktu. Güneşten, kışın gelmesinden korkuyor muyuz? Kahramanmaraş, bütün yer bilimiyle ilgilenen jeolog ve jeofizikçilerin zelzele beklediği yerdi. Bizler zelzelelerin nerelerde olacağını ve hangi büyüklükte olacağını biliriz lakin vaktini bilemiyoruz” dedi.

Prof. Dr. Ercan, şöyle devam etti: “Doğada o denli bir istikrar var ki, imar barışıyla kendinizi affettirebilirsiniz, konutunuzun içinde bir dikmeyi kesersiniz, kimse fark etmez fakat tabiat asla affetmez. Tarım alanlarına yapılan yapıları tabiat bir gün kesinlikle yıkar. Sisam zelzelesi İzmir’in harikulâde vakitlerinde tarım alanı olarak kullanılabilecek Melez Ovası’ndaki yapıları vurdu. Gelecekte de tıpkı bu türlü olacak. Nereden geçtiği çok değerli değil, kırık yıkmıyor. Sarsıntı dalgaları yıkıyor.”‘İZMİR’DE 300 BİN KİŞİNİN GÖÇÜK ALTINDA KALMASI ŞAŞIRTAN OLMAZ’Prof. Dr. Ercan Kahramanmaraş merkezli sarsıntılara de değinip, “İlk zelzele saniyede 5.6 kilometre süratle Malatya ve Elazığ’a gitti. Öteki yerleri sarstı. İkinci zelzele ise Kahramanmaraş’ı, Elbistan’ı, Adıyaman’ı yıktı. Bu ortada bölgedeki bütün yapıları yıprattı. Üçüncü sarsıntı Hatay’ı yerle bir etti. Üç türlü yıkım gördük. Yapısal sıkıntılı yıkımlar, yer problemli yıkımlar ve zelzele işleyişli yıkımlar. Kahramanmaraş sarsıntısında yer problemli yıkılmaların oranı yüzde 60’dır. Tarım alanlarında yapılaşma olduğu için yerden gelen meselelerle yıkıldı. Göçük yapıdan sağ çıkma oranı yüzde 17’dir. Yoğruk yapıdan sağ çıkma oranı daha yüksektir. Esnek yapıda ise herkes kurtulur. Sarsıntının etkilediği konutların yüzde 11’i ağır yaralı ya da göçük, yüzde 18’i orta yaralıdır. Bana nazaran hasarsız atlatanlar bile onlar artık çekinceli yapılardır. İzmir’de ise şayet sarsıntının müddeti 5 saniye uzasaydı, şu anda Karşıyaka, Bostanlı, Mavişehir’de 11 vilayette gördüğümüz yıkıntıların benzerini yaşayacaktık. O yapılar şu anda çok yorgun. Zelzele gördüler. Yer de sarsıntı gördü ve çok yorgun. İzmir’de gelecek bir zelzelede o zelzele görmüş konutlar tıpkı dirençle karşılık veremeyecek. İzmir’de büyük bir sarsıntıda 300 bin kişinin göçük altında kalması şaşırtan olmaz” sözlerini kullandı.

Hande NAYMAN/İZMİR,