Eskişehir’de tabanı sağlam olmayan bölgeler için kritik zelzele uyarısı

Eskişehir‘de tabanı sağlam olmayan bölgeler için kritik zelzele uyarısı

ESTÜ Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Yer Bilimleri ve Zelzele Mühendisliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Muammer Tün:

“Dokuz yıl evvel belirlenen bölgedeki mevcut yapı stokunun yüzde 26’sının yüksek riskli olduğunu belirledik”

“Yüksek riskli yapı stoku ya kentsel dönüşümle ya da güçlendirme projesi ile sarsıntıya sağlam hale getirilmeli”

“Kentsel dönüşüm ve yapı güçlendirme konusunda tabanı berbat, nüfusu yüksek bölgelere öncelik verilmeli”

Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar ve sonrasında yaşanan büyük yıkım ülke gündeminde geniş yer bulurken, vatandaşlar oturdukları binaların sağlamlığını düşünmeye başladı. Bir kısmı alüvyon taban olan Eskişehir’de 9 yıl evvel araştırma yapan Muammer Tün, kentin yeri ve bina yapıları hakkında konuştu. Eskişehir kent yerin sağlam olmayışına değinen Tün, 2014 yılında arkadaşlarıyla yaptığı araştırmalarda belirledikleri bölgedeki bina stokunun yüzde 26’sının yüksek riskli olduğunu öğrendiklerini aktardı. Muammer Tün, ortadan geçen mühlete değinirken, yüksek risk taşıyan binaların çeşitli yollarla zelzeleye güçlü hale getirilmesinin değerine dikkat çekti.

“Yüksek nüfuslu bölgelere öncelik verilmesi daha gerçek olacaktır”

Deprem, taban yapısı ve binaların olası zelzelelere dayanıklılığı hakkında bilgi veren Öğretim Üyesi Muammer Tün, “Öncelikle mahallî yer kaideleri ve mevcut yapı stoku hakkında fikir sahibi olmamız gerekiyor. Mahallî taban kaideleri hakkında birçok çalışma yapılmış, maalesef sarsıntıya inançlı yer seçeneği konusunda bilhassa fay zonu üzerinde bulunması ve yumuşak taban üzerinde yer alması açısından yapı stokunun büyük bir kısmının sağlam yer üzerinde olduğunu söyleyemeyiz. Asıl değerli olan konu bu taban üzerindeki yapı stokunun durumu. Örnek bir çalışma olarak söylemek gerekirse biz, 2014 yılında bir bilimsel araştırma çerçevesinde Tepebaşı ilçesi sonlarında pilot bir bölgede bina bazlı tek tek binaları dolaşarak inşaat mühendisleri takımı tarafından ayrıntılı ön kıymetlendirme çalışması yapıldı. Hedefimiz, yüksek riskli yapı stoku adetinin ne kadar ve nerelerde olduğunu öğrenmekti. Bu pilot bölge için elde ettiğimiz sonuca nazaran, mevcut yapı stokunun yüzde 26’sının yüksek riskli olduğunu öğrendik.

“Zemini makus, nüfusu yüksek bölgelere öncelik verilmeli”

Yüksek riskli yapı stokunun ya kentsel dönüşümle ya da güçlendirme projesi uygulamasıyla zelzeleye sağlam hale getirilmesi istikametinde tahliller geliştirilmesi gerektiğini anlatan Eskişehir Teknik Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Yer Bilimleri ve Sarsıntı Mühendisliği Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Muammer Tün, açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Bu manada da ayrıyeten pilot bölgede yapılan çalışmanın Eskişehir’in bütününü kapsayacak biçimde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Tabi bu çalışma için hem ekonomik hem de mühlet manasında bir kapasite gerekiyor. Bu noktada da birtakım bölgelere öncelik verilmedir. Mahallî yer koşulları bakımından berbat yerde olan ve yüksek nüfuslu bölgelere öncelik verilmesi daha yanlışsız olacaktır.”