Enkaz altında kalan işitme ve konuşma engelliler yaşadıklarını İHA muhabirine anlattı

Kahramanmaraş‘ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen ve 11 vilayette büyük yıkımlar oluşturan ve 50 bin insanın hayatını kaybettiği zelzelelerde işitme ve konuşma engelliler seslerini duyuramadılar ve yardımları duyamadılar.

Kahramanmaraş‘ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen ve 50 binden fazla insanın hayatını kaybettiği sarsıntılar 11 vilayette büyük yıkımlara sebep oldu. Enkaz altında kalan binlerce can içerisinde bulunan işitme ve konuşma engelliler sarsıntının getirdiği yıkımlarının yanı sıra bağlantı sorunlarıyla karşılaştı ve seslerini duyuramadıkları için can verdiler. Yaşanan zelzeleler sonrasında Ortadoğu İşitme ve Konuşma Engelliler Eğitim Derneği (ORTİED) uyumunda Hatay’dan Ankara’ya getirilen ve enkaz altında ömür çabası veren Dudu Güçlü ve Hacı Mehmet Varlıklı o anları ve yaşadıkları tedirginlikleri İHA muhabirine anlattı.

“Sayı vermeyecek kadar çok kayıbım var”

Depreme Hatay’ın Antakya ilçesinde yakalanan ve enkaz altında saatlerce hayat uğraşı veren ayrıyeten sarsıntılardan ötürü annesi ve babası başta olmak üzere birçok akrabasını kaybeden işitme ve konuşma engelli Dudu Güçlü, Enkaz altında geçirdikleri 3 saatin çok sıkıntı olduğunu ne yapacaklarını bilemediklerini ve mevtle burun buruna gelmelerinin çok acı bir durum olduğunu vurgulayarak şu kelamları kaydetti:

“Ailemden kayıplarım var. Annem ve babam başta olmak üzere birçok akrabamı kaybettim. Biz zelzeleye ailecek uykuda yakalandık. Saat 04.17’de sarsıntıyla uyandık. Çabucak çocuklarımızı kucakladık. Kapıya gitmeye çalıştık fakat kapıların önü molozla kapandı. Bina üstümüze yıkıldı ve binadan çıkamadık. Eşim ve çocuklarımla birlikte çok güç kaideler altında kendi imkanlarımızla enkazdan çıkmaya çalıştık. O esnada üstümüze duvarlar yıkıldığı için bu biraz vakit aldı lakin en sonunda dışarı çıkabildik. Kendimizi çabucak sokağa attık. Dışarıda birçok depremzedeyle bir aradaydık. Hiç aklıma gelmeyecek bir durumu yaşadık. Çok korktum. Vakitle yarış içerisindeydik. Enkazdan çıkma anımız, sokakta kalma anımız çok zordu. Birinci çıktığımızda kimsemiz yoktu daha sonra akrabalarımızdan yardıma gelenler oldu. Artık de Ankara’ya geldik. Düzgün olmaya çalışıyoruz. Kıyafetlerimiz çok inceydi. Enkaza girip bir şeyler alamadık ve çok üşüdük. Yağmurda yağıyordu. Birinci etapta kentte çadırlar yoktu. Biz biraz ateş yakıp etrafında ısınmaya çalıştık. Daha sonra akrabalarımdan yardıma gelenler oldu. Benim annem ve babam vefat eti. Onları aradım fakat ulaşamadım. Çok merak ettim. Öldüklerini iddia ettim ancak buna inanmak istemedim. Kardeşlerimi aradım daha sonrasında ablam bana annemle babamın vefat ettiğini söyledi. Annem enkazdan çok uzun müddet çıkamadı, esasen enkazdan sağ çıkamadı. Babam enkazdan sağ çıktı lakin sonrasında bedeni dayanamadı ve hastanede vefat etti. Sonrasında eşimin ailesi bana yardımcı oldu. Görümcem eşi ve 3 çocuğu vefat etti. Yakınlarımızı toprağa verdik ve dualarımızı ettik. Annem ve babamın kabirlerini ziyaret etmek istiyorum ancak bu türlü bir süreç içerisinde değiliz. Yakın vakitte memleketime gidip kabirlerini ziyaret etmek istiyorum. Annem, babam, dayımın oğlu, halam, halamın eşi ve çocukları ve komşularımı kaybettim. Sayı vermeyecek kadar çok kaybım var.”

“3 saat tahminen sizlere az gelebilir lakin bizim için çok uzun bir süreydi”

Dudu Güçlü’nün eşi Hacı Mehmet Güçlü enkaz altında geçen saatlerin çok uzun sürdüğünü ve her saniyesini çok acı bir formda yaşadıklarını belirterek, “Depreme uykuda yakalandık. Bir sallantı hissettik ve çabucak çocukları kucağımıza aldık. O esnada üzerimize duvarlar yıkılmaya başladı. Aşağı indik lakin binanın kapısından çıkamadık. Kapının önüne molozlar devrildiği için binadan çıkamadık. Daha sonrasında uzun bir uğraş sonucu dışarı çıkabildik. Sonra öğle meydana gelen ikinci zelzelede bina kullanılamaz hale geldi. Zelzele olduğu andan dışarı çıkma anına kadar 3 saat geçti. Birinci zelzelede çok korktuk. 3 saat tahminen sizlere az gelebilir ancak bizim için çok uzun bir süreydi” dedi.

“Oradaki işitme engellilerin kendilerini söz edememelerine şahit olduk”

Deprem bölgesindeki işitme engellilere yardımcı olabilmek, onların sesi olabilmek için 2 sefer zelzele bölgesine giden ve oradaki bir çok depremzede işitme engelli aileyi Ankara’ya getiren Ortadoğu İşitme Engelliler Eğitim Derneği Lideri ve tıpkı vakitte işitme ve konuşma engelli olan Veysel Gürsoy Çelik, işitme engellilerin sesi olabilmek için orada olmanın çok kıymetli olduğunu vurgulayarak şu kelamları kaydetti:

“Depremin 2. gününde artık haber almaya başladık lakin irtibat sorunu yaşamaya devam ettik. bölgedeki arkadaşlarımızdan haber almaya çalıştım, toplumsal medyadaki imgeleri gördüm ve benim oraya gitmem lazım dedim. İşaret Lisanı tercümanları, 112 acil davet merkezi çalışanları, Manisiz Sıhhat Bağlantı Merkezi (ESİM) vazifelileri ve öteki sivil toplum kuruluşlarından arkadaşlarımızın takviyeleriyle daima birlikte bir çalışmanın içerisine girdik. Zira sonuçta bizlerde işitme engelliyiz bizim gücümüzde bir yere kadar yetiyor. İrtibat sorunu yaşıyoruz. Buradaki arkadaş gruplarımızla konuştuk ve Adıyaman’a gittik. Adıyaman hakikaten çok güç bir durumdaydı. Çabucak oradaki işitme engelli arkadaşlarımıza ulaşmaya çalıştık. Köy, ilçe ve merkezdeki arkadaşlarımıza Ankara’dan getirdiğimiz yardımları ulaştırdık. Orayı görünce gözyaşlarıma mahzur olamadım. Adıyaman’ın eski hali gözümün önüne geldiğinde kendimi tutamadım ve ağladım. Oradan sonra Kahramanmaraş’a geçtik. Oradaki işitme engellilerin kendilerini tabir edememelerine şahit olduk. Çabucak İşaret Lisanı tercümanlarının da olduğu bir WhatsApp kümesi kurduk. Bir toplanma noktası belirledik. Bölgede köylerde olanlara, bağlantı kuramayanlar, okuma yazma bilmeyenlere de ulaştık. Bizi görünce çok memnun oldular.”

“Onlar enkazın altındayken arama kurtarma takımları seslendiğinde işitme engelliler nasıl duyacak ve nasıl karşılık verecek”

Depremin birinci günlerinde grubuyla birlikte zelzele bölgesine ulaşan Çelik, zelzele bölgesine vardıklarında bir uyum ezası olduğunu gördüklerini belirterek, “Oradaki işitme engelliler kendi kaygılarını anlatıp, nereye gideceğini ve hangi haklardan yararlanabileceğini bilemediği için Ankara’ya getirdik. Buradaki otellerle irtibata geçip onları otellere yerleştirdik. Grup arkadaşlarımızla birlikte araçlarımızda kaldık. Zira biz oraya gidip uzaktan izlemek istemedik. Biz oradaki işitme engellilerin pürüzlerini aşmalarını sağlayıp ellerinden tutmak istedik. Onlar çadır kentte kaldıysa bizde çadır kentte kaldık. Onlar ne yediyse bizde onu yedik. Bu süreçte bizim topluluğun en büyük sorunu duyamamak ve konuşamamak. Onlar enkazın altındayken arama kurtarma takımları seslendiğinde işitme engelliler nasıl duyacak ve nasıl yanıt verecek. İşitme engelli ne vakit hangi aralıklarla sesleneceğini bilemiyor. Sarsıntı bölgesinden Ankara’ya toplamda 30-40 kişiyi getirdik ve otellere yerleştirdik. Kendi imkanlarıyla bir yerlerde kalanlar var lakin toplam sayı verecek olursam 70-80 kişiyi Ankara’ya getirdik. Buradan tüm yetkililere seslenmek istiyorum. İşitme engellilerin hayatın her alanında bağlantı sorunu olduğu için daha hassas olmalıyız. Kendi haklarını savunacak durumda değiller. Ne yapmaları gerektiklerini bilemiyorlar. Bunlar ile ilgili bizim çalışmalarımız var. Yalnızca sarsıntı için değil sonrasında da onların elinden tutmamız gerekiyor” diye konuştu. – ANKARA