Dr. Mithat Atabay: “Çanakkale Boğazı önlerinde, boğazda ve Marmara Denizi’nde toplam 255 gemi batırıldı”
Dr. Mithat Atabay: “Çanakkale Boğazı önlerinde, boğazda ve Marmara Denizi’nde toplam 255 gemi batırıldı”
‘ Çanakkale Boğazı hem toprağın üzerinde, hem de denizin altında pek çok hazineler ve savaşa ilişkin anılar saklamaktadır’
ÇANAKKALE – Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsani ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Mithat Atabay, Çanakkale Boğazı önlerinde, boğazda ve Marmara Denizinde toplam 255 geminin batırıldığını belirterek, “Çanakkale Boğazı hem toprağın üzerinde, hem de denizin altında pek çok hazineler ve savaşa ilişkin anılar saklamaktadır” dedi.
Çanakkale’nin Eceabat ilçesi sonları içerisinde 108 yıl evvel Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları öncesi ve sonrasında batan gemiler, tarihe ışık tutmaya devam ediyor. Çanakkale Boğazı önlerinde, Çanakkale Boğazı’nda ve Marmara Denizi’nde Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları öncesi ve sonrasında Osmanlı savaş gemileri, Mesudiye savaş gemisi, Barbaros zırhlısı, Midilli kruvazörü, Yarhisar muhribi, Demirhisar torbidobotu, Pelengiderya gambotu, Nurülbahir gambotu, yardımcı savaş gemileri, Sakız Karakol gambotu, Samsun mayın gambotu, Nara taşıt gambotu, Beyrut gambotu, ticaret gemileri, denizaltılar, yelkenli gemi ve tekneler ile Çanakkale Boğazı, boğaz önü ve Gökçeada ile Gelibolu Yarımadası ortasında batırılan düşman savaş gemileri ve denizaltılar, İngilizlerin, Triumph, Iresistable, Ocean, Goliath, Majestic zırhlıları, Reglan Monitörü, M-28 Monitörü, AE-2, E-14, E-20, E-7, E-15 İngiliz denizaltıları, Fransızların, Bouvet zırhlısı, Joule, Saphir, Mariotte, Fransız denizaltıları olmak üzere 255 batık gemi yer alıyor.
Çanakkale Savaşları’nın hem denizde, hem de karada meydana geldiğini belirten ÇOMÜ İnsani ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Mithat Atabay, “Hem denizde büyük kayıplar oldu, hem de karada büyük insan zayiatlarına sebebiyet verdi. Çanakkale Savaşları daha başlamadan 14 Eylül tarihinde boğazların ticari gemilere kapatılması sonrasında Karadeniz’e büyük bir ticari donanma mahsur kaldı ve bu Avrupa’da bilhassa ekonomik açıdan büyük düşünce oluşturdu. ve tabi bilhassa batılılar bu boğazı açmak ve İstanbul’a ulaşmak için bir filo hazırladılar. Denizden taarruzlar başladı. Denizden hücumlar bağlamadan evvel boğazı yokladıkları görülmektedir. Türk gemilerinin birinci etapta Mesudiye başta olmak üzere batırıldığı görülmektedir. Ancak denizden geçerek bilhassa İstanbul’a geçmek istemeleri hem deniz yüzeyinden hem de deniz altından olmuştur. O nedenle de denizaltılarda Çanakkale Savaşları sırasında gemilerin batırılmasında değerli etken olmuştur. İtilaf Devletleri hem kendi denizaltılarını burada kaybederken, tıpkı vakitte boğazın geçen denizaltılarda Osmanlı ticaret gemilerini ve askeri gemilerini bombaladılar” dedi.
Çanakkale Boğazı’nın hem toprağın üzerinde, hem de denizin altında pek çok hazineler ve savaşa ilişkin anılar saklamadığını da hatırlatan Dr. Mithat Atabay, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Çanakkale Boğazı’nın önlerinde, boğazda ve Marmara Denizi’nde toplam olarak 255 tane geminin batırıldığını görüyoruz. Bu gemilerin değerli bir kısmı Osmanlı ticaret gemileri olmakla birlikte savaş gemileri de bunun içerisinde bulunuyordu. Bunların en büyüklerinde bir tanesi Barbaros hayrettin gemisi olmuştur. Tabi Osmanlı İmparatorluğundan savaş sırasında bir donanma ile karşı koyma mümkün değildi. O yüzden de İtilaf Devletlerinin donanmasına karşı kara topçuları ve mayınlar yoluyla bunlara mahzur olunmaya çalışıldı. 7 tane büyük savaş gemisi Osmanlı topçuları ve mayınlar vasıtasıyla batırıldı. Bunların 3 tanesi 18 Mart tarihinde olmuştur. ve toplam tonajları 40 bin 400 ton idi. Mayıs ayında ise tekrar 3 büyük savaş gemisi batırıldı. ve batırılan savaş gemilerinin toplam tonajları ise 44 bin tondur. Osmanlı İmparatorluğu hem İtilaf Devletlerinin savaş gemilerini burada batırırken, hem de kendi ticaretini ve askeri bilhassa sevk etme konusunda kullanılan gemilerin güvenliğini sağlamak istemiştir. Bunlara karşı olarak İtilaf Devleti denizaltılar vasıtasıyla saldırlar düzenleyerek bunları bilhassa deniz yoluyla yapılmasına mahzur oldu. O yüzden de Uzun Köprü’ye kadar demiryoluyla, buradan da karayoluyla askerlerin ve yiyeceklerin sevk edildiğini bir periyoda girilmiştir.”
Bugün Çanakkale Boğazı’nda çok sayıda batık bulunduğunu kaydeden Atabay, şunları söyledi: