Çok yağışlar keneleri belli noktalara taşıdı
– Uzmanından, “Aşırı yağışlar keneleri muhakkak noktalara taşıdı” açıklaması
ANKARA – Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Orkun, son aylardaki çok yağışların keneleri makul noktalara taşıdığını, insanların birtakım noktalarda kenelere fazla maruz kalabileceğini söyledi.
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun, İhlas Haber Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada kenelerin sırf yaz aylarında değil, 12 ay boyunca var olduğunu hatırlattı.
Türkiye’deki en etkin kene çeşidi olan Hyalomma Marginatum’un nisan ile haziran ayları ortasında etkin olduğunu lisana getiren Orkun, son aylarda görülen fazla yağışların kenelerde farklı bir durum oluşturduğunu aktararak, “Aslında su taşkınları ve seller keneyi etkilemiyor. Lakin keneyi bir yere taşıyor. Genelde bir yer seçen ve o bölgedeki konaklarına tutunmayı amaçlayan keneler aslında şu an bir yerlere taşındılar. Sel suları bunları bir yerlere biriktirdi. Yahut da zirvelerden alıp köy içlerine kadar indirebildi” dedi.
“Bazı noktalarda çok popülasyonla karşılaşabilir”
Bu durumu Kırım Kongo Kanamalı Ateşi olayları açısından kıymetlendiren Orkun, şunları kaydetti:
“İnsan hadiseleri başladı fakat mayıs ve haziran ayında durağanlaşmasının biraz sebebi bu yağmurlar. İnsanlarda kene mazuriyeti azaldı zira tarlaya gidip çalışamadı. En çok gördüğümüz olay alışılmış ki bu olay. İnsanların tarlada, bağda, bahçede çalışmaları sonucunda keneyle temas kurması ve hastalığın oluşması. Bu sene o denli hadiseler oldu. Lakin şöyle durum oldu; birtakım noktalarda keneler örneğin dağınık olan, muhakkak yerlerdeki keneleri sel suları bir noktaya topladı. Bunun KKKA açısından ne değeri olabilir? Birtakım yerlerde beşerler olağanda karşılaşacağı vakit keneyle karşılaşmayabilir. Lakin birtakım noktalarda çok popülasyonla karşılaşabilir ki bunu bir saha çalışmasında yani şu an görüyoruz.”
Yarım saatte 100’den fazla kene beşere tutunabilir
Orkun, şöyle devam etti:
“Şu an gelen kenelerin üstü başı çamur içerisinde. Toprakta takip ediyoruz. Daima uzun vakit çamurda kalmış. İnsanların şu noktaya dikkat etmeleri lazım; birtakım sel yataklarında ve birikintilerde çok aşırı popülasyonla karşılaşabilirler. Örneğin Orta Anadolu’da bu son sellerin ardından elde ettiğimiz datalarda kimi noktalarda mesela bir bireye yarım saatte 100’ün üzerinde Hyalomma Marginatum faal bir formda atak yapıyor ve tutunabiliyor. Gözden kaçırılması çok imkansız bir şey değil, çok kolay bir biçimde gözden kaçırabilirler. Bu çok hızlı bir kene. Tıpkı anda 10’un üzerinde kene bireye atak ettiğinde birkaçı gözden kaçırılabilir. Birkaç saniye içerisinde bacağınızdaki kene boynunuza gelebiliyor. Zira dünyanın en süratli ülkelerinden bir tanesi bu. Tarlada çalışacak yahut da bir ağacın altında yemek yiyecek beşerler bu bahiste dikkatli olmaları lazım. Bu tip bölge varsa şayet belirli bir vakit oraya gitmemeleri daha uygun olur.”
“Kene çıkarılması profesyonellik gerektirmez”
Kültürel gayret yoluyla KKKA olaylarının kıymetli derecede azaltılabileceğine dikkati çeken Orkun, “Klasik olarak söylediğimiz; her gün tüm bireyler kendini denetim eder ve keneyi gördüğü anda çıkarır. Zira bu çok kıymetli. Kene bedende ne kadar az kalırsa enfekte dahi olsa virüsü şimdi nakledebilmek için kâfi vakte sahip olamıyor. O yüzden kene çıkarılması profesyonellik gerektirmez. Bireyler keneyi kendileri çok basitçe, uygun bir formda bir cımbız yahut da çıplak eller patlatmayacak bir biçimde çıkarabilirler” dedi.
Orkun, kenenin ağzının kopmasıyla ilgili duyum ve kanıların olumsuz olarak algılanmasının yanlışsız olmadığını vurgulayarak, “Kenenin kimileri ağzı koptu tabirleri var. Ağız organında rastgele bir hastalık etken nakledici yapı yok. Onun kopması da çok büyük bir şey söz etmiyor. Natürel ki tek kesim halinde çıkması bizim için önemli” sözlerine yer verdi.
Özellikle yeşil alanlarda yahut tarlada kenelere karşı dikkatli olunması ihtarında bulunan Orkun, insanların uzun ve beyaz kıyafetler giymesi gerektiğini, böylelikle keneden kaçınılabileceğini ve fark edilmesinin kolay olabileceğini aktardı.