Çavuşoğlu: Rusya yahut Rastgele Bir Ülkenin Türkiye’deki Seçimlere Karışmasını Hiçbir Vakit İstek Etmeyiz. Lakin Maalesef Bu Hususta İkili Standartlar Var

MELİS YILDIRIM

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Suriye ve Türkiye ortasında Dışişleri Bakanları seviyesindeki mümkün toplantı için, “Dörtlü Dışişleri Bakanları toplantısının gündemi ve ne vakit olacağı konusunu bugün kendi ortamızda değerlendirdik. Önümüzdeki süreçte Rusya’dan gelecek haberle sizleri de bilgilendirmiş olacağız.” dedi. Çavuşoğlu, “İsrail ile yine diyalog başlattık. Şunu herkes bilsin ki, bu, Filistin davası değerine olamaz. Filistin, Mescid-i Aksa ve Küdus konusu bizim kırmızı çizgimizdir her zaman” sözlerini kullandı. Çavuşoğlu, seçimlere ait soru üzerine; “Rusya yahut rastgele bir ülkenin Türkiye’deki seçimlere karışmasını biz hiçbir vakit istek etmeyiz. Ruslardan da bu türlü bir niyet hiç görmedik zati. Ancak maalesef bu mevzuda ikili standartlar var mı, var. Daha dün Brüksel’den geldim. Oradaki arkadaşlarımız anlattı. Kimi ülkeler, bilhassa, o ülkelerde yapılacak seçim kampanyasıyla ilgili PKK’ya bağlı HDP ve CHP’nin taleplerini karşılarken Cumhur İttifakı’nın taleplerini değişik mazeretlerle reddediyorlar” diye yanıtladı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Türkiye’ye gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Cumhurbaşkanlığı’nda bir ortaya geldi. İki Bakan ikili görüşmesinin akabinde ortak basın toplantısı düzenledi. Ziyareti için Lavrov’a teşekkür ederek kelamlarına başlayan Çavuşoğlu, özetle şöyle konuştu:

ÇAVUŞOĞLU: RUSYA SARSINTININ ÇABUCAK GERİSİNDEN ÜLKEMİZE GÜÇLÜ BİR TAKVİYE VERDİ

“Rusya zelzelenin çabucak gerisinden ülkemize güçlü bir takviye verdi. Arama kurtarma takımlarını gönderdi. Bilhassa Kahramanmaraş ve Adıyaman’da yaklaşık 250 işçi arama kurtarma uğraşlarımıza takviye verdiler. Güçlü bir insani yardım dayanağı gördük. Kahramanmaraş ve Hatay’da sahra hastaneleri kurdular. Hatay’daki hastane hala aktif. Tüm bu takviye ve dayanışma için Rusya Federasyonu hükümetine ve halkına gönülden teşekkür ediyoruz.

Görüşmelerimizin kapsamlı ve verimli olduğunu söylemek isterim. Bölgesel hususları ele aldık. Bilhassa Ukrayna konusu yüklü olarak ele aldığımız husustu. Maalesef 1 yılı aşkın müddettir devam eden başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere tüm dünyaya ziyan vermeyi sürdürüyor. Savaşın bir an evvel milletlerarası hukuka uygun bir halde sona erdirilmesi konusunda beklentimizi belirttik.

“TAHIL MUAHEDESİNİN UZATILMASI İÇİN MESELELERİN GİDERİLMESİ GEREKİYOR”

İstanbul Tahıl Mutabakatı diplomasinin bize sonuç verdiğini göstermişti. Mutabakatın devam etmesine değer veriyoruz. Bu, dünya besin krizi ve her hanedeki meselelerin azaltılması bakımından da kıymet arz ediyor. Rus tahılı ve gübresinin ihracının önündeki pürüzlerin kaldırılması gerektiği konusunda mutabıkız. BM ve Rusya ortasında bir anlayış var. Mahzurların kaldırılması konusunda Genel Sekreter Guterres’in çabaları var… Tahıl mutabakatının uzatılması için bütün sıkıntıların giderilmesi gerekiyor.

“DÖRTLÜ DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISININ GÜNDEMİ VE NE VAKİT OLACAĞI KONUSUNU BUGÜN KENDİ ORTAMIZDA DEĞERLENDİRDİK”

Özellikle Suriye’yi değerlendirdik. 3-4 Nisan tarihinde Dışişleri Bakan Yardımcıları seviyesinde dörtlü bir toplantı Moskova’da yapıldı. Konut sahipliği için Rusya’ya teşekkür etmek istiyoruz. Açılışını da Lavrov şahsen kendisi yaptı. Moskova’da her ülke, tavrını şeffaf bir halde lisana getirdi. Bu sürecin şeffaf açık bir halde devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Bir ya da iki toplantıda tüm sıkıntıların halledilemeyeceğini biliyoruz, gerçekçiyiz. Diyaloğun devam etmesi gerekiyor. Dörtlü Dışişleri Bakanları toplantısının gündemi ve ne vakit olacağı konusunu bugün kendi ortamızda değerlendirdik. Önümüzdeki süreçte Rusya’dan gelecek haberle sizleri de bilgilendirmiş olacağız.

Azerbaycan ve Ermenistan ortasında devam eden süreç, Türkiye-Ermenistan olağanlaşma süreci, bu süreçte de Rusya’nın katkısı var, her vakit diyalog halindeyiz. İsteğimiz, bir an evvel Azerbaycan-Ermenistan ortasında kapsamlı bir barış muahedesinin imzalanması.

Temmuz ayında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın periyot başkanlığını üstleneceğiz.

Afganistan’ı değerlendirdik. Afganistan’da Taliban’ı tanımada angajmanımız devam ediyor lakin bilhassa Taliban’ın bayanlar ve kız çocuklar hakkında aldıkları kararları kabul etmemiz mümkün değil. Bu doğrultuda ortak iletileri süreksiz hükümete iletmeye devam edeceğiz.

Ekonomik ve ticari ilgilerimizin geliştirilmesi istikametinde ortak bir irademiz. Akkuyu Nükleer Güç Santrali dahil olmak üzere güç iş birliği hususlarını da ele aldık. Akkuyu’nun birinci evresinin açılışı 27 Nisan’da yapılacak.”

LAVROV: HASAR GÖREN ALTYAPININ ONARILMASI İÇİN YAPI GEREÇLERİNİ TEDARİK ETMEYE HAZIRIZ

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise şu açıklamalarda bulundu:

“Hasar gören bölgelere 200’den fazla eleman ve doktor, sahra hastanesi, İskenderun Limanı’ndaki yangını söndürmek için uçak gönderdik. Bizde de kara gün dostu tabiri var. Biz Türk dostlarımıza her türlü zorlukta yarımcı olmaya çalışıyoruz. Hasar gören altyapının onarılması için yapı materyallerini tedarik etmeye hazırız. Devlet liderlerimiz bu hususta anlaştılar, somut çalışmalar yürütülüyor bu hususta. En derin başsağlığı dileklerimi iletmek istiyorum. Yaralılara acil şifalar diliyorum.

Hükümetler seviyesinde çeşitli temaslarla ilgili görüş alışverişinde bulunduk. İlgilerimizdeki lokomotif projelerden bahsettik. Akkuyu Nükleer Santrali’nin kuruluşundan bahsedildi. Bu santralin inşası Türkiye’nin güç güvenliğini güçlendirecektir.

“TÜRKİYE’DE RUS GÜCÜNÜN DÜNYA PAZARINA SEVK ETMEK ÜZERE BİR MERKEZ KURUYORUZ”

Türkiye’de gaz merkezi kurulacak. Rus gücünü dünya pazarına sevk etmek üzere bir merkez kuruyoruz. Geçen sene devlet liderlerimiz bu merkezin oluşturulması için karar aldılar. Bu kararın ne kadar isabetli olduğunu daha da güzel anlamış olduk.

Suriye problemine kıymet ayırdık. Türkiye ile Suriye münasebetleri olağanlaşmaya başladı. Rusya aracılığıyla olağanlaşmaya başlıyor.

Bakanın da bahsettiği, 2 gün evvelki toplantının kıymetini ben de vurgulamak istiyorum.

Filistin problemi görüşüldü. Filistin ve İsrail ortasındaki münasebetlerin onarılmasını görüştük. Bu süreç, sekteye uğradı. Hem Filistinliler hem İsrailliler tarafından tek taraflı tedbirler alındı. Kimsenin onayı alınmadan alınan ve ne yazık ki önemli çatışmalara yol açtı bu adımlar. Bir kere daha BMGK kararlarının uygulanmasına davette bulunmak istiyorum. Filistin ve İsrail ortasında direkt diyalogun kurulmasına gereksinim var. İki devlet olarak var oluşlarına devam etmeleri gerekiyor.

Ermenistan Türkiye bağlarının normalleşmesinden yanayız. Bölgede ulaşımda her türlü pürüzün kaldırılmasını istiyoruz.

Ukrayna sorununu de ele aldık. Mevkidaşlarımız mevzuyu çok âlâ biliyor takip ediyor. Biz bir sefer daha şuna dikkat çektik. Kolektif Batı’nın yapan olmayan bir gündemi var. Washington başta olmak üzere bu yapan olmayan siyaseti gütmeye devam ediyorlar. Kamuoyuna açık bir formda maksatlarını şöyle açıkladılar. Rusya’yı alanda yeneceklerini, stratejik bir mağbuliyet bekliyormuş Rusya’yı. Milletlerarası alanda kendilerine rakip devlet istemiyorlar.

ABD çıkarlarına tabi herkesin ABD çıkarlarına uymalarını bekliyorlar. Kiev’den Washington’a tekraren yapılan açıklamalar var. Bu açıklamalarda savaşı durdurmak yanlış, görüşmelerin yapılmasına gerek yok diyorlar. Bunun dürüst olmayan bir hal olduğunu düşünüyoruz. Biz görüşmekten hiçbir vakit imtina etmedik. Ancak bu görüşmeler lakin bizim haklı çıkarlarımız ve hassasiyetlerimizin dikkate alındığı durumunda yürütülebilir.

“UKRAYNA TAHILLARININ SEVKİYATI İLE İLGİLİ KISIMLAR UYGULANIYOR. RUSYA’YI İLGİLENDİREN KISMI UYGULANMIYOR”

Tahıl Mutabakatı’nda, Ukrayna tahıllarının sevkiyatı ile ilgili kısımlar uygulanıyor. Ancak bu tahılların aslan hissesi önemli indirimlerle rastgele bir denetimden geçmeden Avrupa’ya sevk ediliyor. Avrupa’da da üreticilere çeşitli meseleler çıkartılıyor. Karadeniz Teşebbüsü Ukrayna kısmı, Ukrayna tahıllarının sevkiyatı ile sınırlandı. Ancak, yoksul olan ve bu tahıllara muhtaç olan ülkeler bu tahılların yalnızca yüzde 3’ünü alabiliyor. Mutabakatın Rusya’yı ilgilendiren kısmı, BM ile bir mutabakat zaptı imzalandı orada, Rus kısmı uygulanmıyor. BM Genel Sekreteri sayın Guterres daima davetlerde bulunuyor Batılı devletlere lakin buna onlar karşılık vermiyorlar.”

ÇAVUŞOĞLU: UKRAYNA’NIN 3 LİMANINDAN 866 GEMİ YAKLAŞK 27 MİLYON TONDAN FAZLA TAHIL VE GIDAYI SEVK ETTİK

İki Bakan açıklamalarının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladılar. Çavuşoğlu Türkiye’nin arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık rolüne ait ve Tahıl Teşebbüsü’nün uzatılmasına ait soruyu şöyle yanıtladı:

“Bugüne kadar Ukrayna’nın 3 limanından 866 gemi yaklaşık 27 milyon tondan fazla tahıl ve gıdayı sevk ettik. Dünyada besin fiyatı istikrarına da katkı sağladı. Cumhurbaşkanımız Erdoğan sayın Putin ile her görüşmesinde en az gelişmiş ülkelere bu buğdayın gitmesi gerektiğini görüşünü ilettiler.

Rus tahıl, gübre ve amonyağının da ihracatının sağlanması için BM ve Rusya ortasında bir anlayışa varıldı. Bunun da birebir formda sağlanması kıymet arz ediyor. ABD ve Birleşik Krallık ödeme ve sigorta konusunda birtakım adımlar attı ancak sıkıntılar hala devam ediyor.

Savaşın sona ermesi konusundaki samimi niyetlerimiz ve uğraşlarımız ortada. Maalesef bu mümkün olmadı. İstanbul’da oldukça bir yakınlaşma olmuştu. İstanbul’daki toplantıdan sonra umutlanmıştık. Fakat 1 yılı geçti. Gayretlerimiz bundan sonra da devam edecek.”

LAVROV: DIŞİŞLERİ BAKANLAR TOPLANTISI HAZIRLIK KADEMESİNDE. TARİH KONUSUNU DA KONUŞUYORUZ

Lavrov ise Batılı mevkidaşlarının daima olarak tahıl ve gübrenin Rusya’ya yönelik yaptırım listelerine dahil olmadıklarından dem vurduklarını belirterek, “220 günlük bir uzatma oldu. Ancak problemler gerçek manada çözmek isteyen kimseyi görmediğimiz için ve artık vicdanlarına seslenmekten bıktığımız, evet, gerginliğin tırmanmasına müsaade verdik, muahedeyi askıya aldık. Artık de 60 günlük bir uzatma kelam konusu” dedi.

Türkiye ve Suriye ortasında Dışişleri Bakanları seviyesindeki toplantının tarihine ait Lavrov, “Savunma Bakanları, İstihbarat Liderleri ve Bakan Yardımcılar düzeyinde toplantıların yapılması başlı başına bir muvaffakiyet. Geçen sene Aralık ayında birinci toplantı yapıldı. Mart ayında, Nisan ayında toplantılar düzenledik. Bu üzere sorunları bir karışta, bir adımda çözemeyiz. Temasları güçlendirmemiz lazım, şeffaflığı arttırmamız lazım” açıklamasını yaptı. Lavrov devamında, “Bakanlar toplantısını yapabiliriz. Bakanlar toplantısına hazırlığımız devam ediyor. Bakan Yardımcılarının dünden evvelki toplantısı aslında bununla ilgiliydi. Hazırlık etabında. Tarih konusunu da konuşuyoruz. Her dört taraf için uygun olan tarihleri belirttiler” sözlerini kullandı.

ÇAVUŞOĞLU: AÇIK, ŞEFFAF BİR SORUŞTURMA KESİNLİKLE YAPILMALIDIR

Çavuşoğlu, Kuzey Akım’da meydana gelen patlamaya ait soruyu şöyle yanıtladı:

“Türkiye olarak bölgemizde güç krizinin tesirlerini azaltmak için değerli vazife üstleniyoruz. Bu önemli bir ataktır. Bu atağın kimin tarafından neden yapıldığına dair soruşturmanın yapılması gerekiyor. Bu soruşturmanın bağımsız uzmanlar tarafından oluşan bir kuruluş tarafından yapılması gerekiyor. Tüm taraflar bunun içinde olması gerekiyor ve sonucunun ortaya çıkması gerekiyor. Açık, şeffaf bir soruşturma kesinlikle yapılmalıdır.

LAVROV: FİLİSTİN-İSRAİL ORTASINDAKİ SÜRECİ TEKRAR BAŞLATMAK İSTİYORUZ

İsrail ve Filistin ortasında son günlerde artan gerginliğe ait Lavrov, “Uzun vakittir çok taraflı süreci canlandırmaktan yanayız. Filistin-İsrail ortasındaki süreci tekrar başlatmak istiyoruz. Rusya, AB, ABD ve BM dörtlüsü var bu süreçten sorumlu olan. Arap Ligi Devletleri’nin de sürece katılması öngörülüyor. Taraflarla somut mutabakat sağlayabilriiz. İki devlet olarak yaşaması öngörülür. Dörtlü format uzun vakittir toplanamıyor. Zira Batı, daha doğrusu ABD bu süreci engelliyor. BM Genel Sekreteri gölgeye çekildi, aslında toplantıya davette bulunması gerekiyor. Lakin herhalde ABD’yi kızdırmak istemiyor. Anladığım kadarıyla, ABD’nin kendi planı var anlaşılan.”

ÇAVUŞOĞLU: FİLİSTİN, MESCİD-İ AKSA VE KÜDUS KONUSU BİZİM KIRMIZI ÇİZGİMİZDİR

Çavuşoğlu, “Bu saldırıyı lanetliyoruz. İbadet eden Müslümanlara yönelik İsrail polisinin muamelesi kabul edilemez. Yetkililer ortasındaki görüşmelerde, Mescid-i Aksa’nın statüsünü koruyacaklarına dair taahhütlerini de yenilemişlerdi. Geçen yıl da Ramazan ayında gerginlik olmuştu. … Bugün maalesef İsrail’de güvenlik işleri en ırkçı, en faşist siyasetçiye verilmiştir. İsrail’e davetimizi, gerek Mescid-i Aksa’ya yönelik akınlar gerekse hava ataklarını kalıcı olarak durdurması gerekiyor. Ayrım gözetmeksizin, bu orantısız taarruz ve İsrail’in bu taarruzlarını kabul etmemiz mümkün değil” dedi.

Çavuşoğlu, “Son vakitlerde İslam düşmanlığı ve Müslümanların kutsiyetlerine ataklar haddini aşmıştır. Hangi din ve inanç olursa olsun pahalara saldırılmasına karşıyız” diyerek, bugün Filistin Dışişleri Bakanı ile görüşeceğini ve İsrail Dışişleri Bakanı ile de telefon görüşmesi yapacağını belirtti. Kelamlarını, “İsrail ile tekrar diyalog başlattık. Şunu herkes bilsin ki, bu, Filistin davası değerine olamaz. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs konusu bizim kırmızı çizgimizdir her vakit. Bu bahislerden hiçbir vakit taviz vermeyiz. Gerginliğin azaltılması için Türkiye değerli katkı sağlayabilir” sözleriyle bitirdi.

LAVROV: RUSYA HİÇBİR VAKİT KİMSENİN İÇİŞLERİNE KARIŞMAZ. SEÇİM SÜREÇLERİNİN KESİMİ DEĞİLİZ

Rusya’nın Türkiye’deki seçimlerde kimi desteklediğine ait soruya Lavrov, “Beni kimseyle karıştırmadınız değil mi? Sizi ABD yetkililerin basın toplantısına davet ediyorum. Orada Amerikalılara karşı bu cins sorular yönlendirebilirsiniz. Halbuki Rusya hiçbir vakit kimsenin içişlerine karışmaz. Seçim süreçlerinin modülü değiliz mutlaka. Ebediyen şeffaflık prensipleri icabı kendi demokratik prosedürlerini icra ettiriyorlar. Gözlemci ülkeler de bu süreçlere bazen katılıyor. Lakin Türkiye üzere hükümran bir ülkenin kendi bileceği bir iştir bu” diye yanıtladı. Lavrov, “Türkiye tekraren şeffaf ve demokratik seçimler geçirdi. Bu hususta başarılı olduklarını tekraren kanıtladı” tabirlerini de kullandı.

ÇAVUŞOĞLU: RUSYA YAHUT RASTGELE BİR ÜLKENİN TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMLERE KARIŞMASINI BİZ HİÇBİR VAKİT DİLEK ETMEYİZ

Soruyu garipsediğini belirten Çavuşoğlu şunları kaydetti:

“GÖZLEMCİLER DE ŞEFFAF VE İSTİKRARLI OLMALI”

Diğer taraftan da seçim müşahede heyetlerimizi de davet ettik. Gerek AGİT gözlemcileri, birebir halde AGİT-PA, birebir formda Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi’ni davet ettik. Fakat daha evvel olduğu üzere yeniden buraya gözlemci olarak geldiği vakit HDP/ PKK’ya takviye veren kimi milletvekillerinin de ikazlarımıza karşın listeye dahil etmişler. Daha evvel de bu açıkça taraf tutan bunlar objektif müşahede bulunamazlar. Daha evvel girişlerine müsaade vermediğimiz üzere bu iki tane gözlemcinin ülkemize girişine de müsaade edemeyiz. Zira bu seçim şeffaf ve demokratik olmalı. Lakin gözlemciler de birebir biçimde objektif ve istikrarlı olmalı. Gelip de öteki partilerin kampanyasına yahut rastgele bir partinin kampanyasına katılan gözlemcinin gözlemci olamayacağı da aşikardır. Bunun örneklerini de farklı ülkelerde gördük.

Sonuçta, 14 Mayıs’ta milletimiz özgür iradesiyle Türkiye’yi kimin yöneteceğine karar verecek. Biz inanıyoruz ki, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ı milletimiz güçlü bir formda tekrar Cumhurbaşkanı seçecektir.”