Bursa’nın 2 yıl evvel fay haritasını çıkaran uzman konuştu

Bursa‘nın 2 yıl evvel fay haritasını çıkartan Eskişehir Teknik Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Entitüsü’nden Yer Bilimleri ve Zelzele Mühendisi Muammer Tün, 1855 yılında yıkıcı tesir oluşturan fayın geniş coğrafyada varlığı noktasında belirtiler ortaya çıkardıklarını söyledi. Bursa‘da 7 büyüklüğünde sarsıntı beklendiğini tabir eden Tün, bunun için vakit vermenin mümkün olmadığını kaydetti. Tün, “İnsanlar ve yapı stoğunun yanısıra stratejik kamu binaları, hastaneler, okullar sarsıntıya hazır olmalıdır” dedi.

Bursa‘da 2019 yılında AFAD Ulusal Zelzele Araştırma Programı çerçevesinde Bursa ovasını Uluabat’tan Yenişehir’e kadar uzunluktan boya geçen tek modüllü fay sisteminin hala faal olup olmadığını tespit için sismik çalışmalar yapan Eskişehir Teknik Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Yer Bilimleri ve Sarsıntı Mühendisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Muammer Tün, ikazlarda bulundu.

“Yapı stoklarının acil performansları belirlenmeli”

Bu çalışmanın devam etmesi gerektiğini tabir eden Tün, “Bunu destekleyici alandaki araştırmaların devam etmesi gerekiyor. Tekrar o fayların hangi dönemlerle çalıştığını, yaşlandırılması üzere çalışmaların yerinde yapılması gerekiyor. Ancak gelinen noktada, bizim ortaya koyduğumuz proje çerçevesinde bu belirtilerin afete dirençli kent, afete dirençli toplum özelinde daha üst ölçekte 1/5000 1/1000 ölçeğinde ayrıntılı araştırılarak bu faylanma sonucu kuvvetli yer hareketine maruz kalacak yerleşim maksatlı yapı stoğunun, kritik tesisler dediğimiz hastane, okul, öteki kamu binalarının dayanıklılığının araştırılması gerekiyor. Yollar, köprüler, bunların görülen fay segmetlerine karşı dayanıklılığı test edilmesi gerekiyor. Bilhassa kritik binaların zelzele performansı değerlendirmelerinin yapılması gerekiyor. Bu noktada mevcut yapı stoğunun süratli bir biçimde taranması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.

“Bugün yahut bin yıl sonra tekrar zelzele olacaktır”

Bursa’yı afette dirençli hale getirmenin yollarını da açıklayan Tün, “Fay sistemlerinden kaynaklı olabilecek en yüksek yer hareketi ve bunların ortaya konulmasına yönelik bir zelzele master plan çalışması, ayrıntılı micro bölgeleme çalışması Bursa’yı mümkün bir afette daha dirençli hale getirecektir. Zelzele tehlikesi tüm Türkiye’nin her bölgesinde var. Ancak bunun tekrarlanma dönemi kıymetli. 1855 yılında meydana gelen büyük Bursa zelzelesi var. Bunların tekrarlanma dönemleri belirli ortaya konmuştur. Lakin şunu belirtmek istiyorum ki, bu türlü bir fay sistemi bölgede varsa kesinlikle büyük sarsıntılar üretecektir. Bin yıl sonra olacağını düşünsek bile, bugünden hazırlanmamız gerekiyor. Bunu şuanda olacağını düşünürsek de çabucak hazırlıklara başlamamız gerekiyor” dedi.

“Bursa 7 büyüklüğündeki sarsıntıya ne kadar hazır”

Bursa’daki 1855 yılındaki zelzelelerin çeşitli kaynaklara nazaran 7 büyüklüğünün üzerindeki sarsıntılar olduğunu söz eden Tün, “Büyük oranda can kaybına ve yangınlar meydana geldiğini biliyoruz. Bayan ve çocukları daha fazla etkileyen kayıplar olduğu kayıtlarda yer alıyor. Münasebetiyle 1855 yılında olan bu sarsıntı tekrar o bölgede tekrar 7 büyüklüğünde bir sarsıntı üretebilecek fay sistemine sahiptir. Yani ne vakit olacağından çok ne kadar hazırlıklıyız. Eksiklerimiz nelerdir. Bugünden itibaren giderme noktasında afete dirençli kent uğraşı içerisine girmemiz gerekmektedir” halinde uyardı. – BURSA