Birinci Dünya Savaşı’ndan kalma batıklar Çanakkale Savaşları araştırmacılarına yol gösteriyor

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) İnsan ve Toplum Bilimler Fakültesi Tarih Kısmı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Mithat Atabay, Çanakkale Savaşları’nın hem karada hem denizde hem de havada yaşanması bakımından dünyadaki birinciler ortasında yer aldığını söyledi.

Savaşların bu bağlamda üçlü bir sistemi teşkil ettiğini vurgulayan Atabay şöyle konuştu:

“Boğazları geçmek kolay değildi. Dar su yollarının karadan bilhassa tabyalar ve bataryalar vasıtasıyla korunması, tıpkı vakitte 1915 yılında denize döşenmiş mayınlar vasıtasıyla da korunmaya başlamıştı. O yüzden İngiliz ve Fransız donanmaları Çanakkale Boğazı’ndan geçmek için evvel mayınları temizleme ve tabyaları bertaraf etmek için çaba etmiş, havadan da bunları denetim etmeye çalışmıştı. ‘Artık temizlendi.’ dedikleri bir kademede, bütün istihbarat raporlarında bunu görüyoruz, 18 Mart’ta büyük saldırıyı yaparak İstanbul’a ulaşmak ve İstanbul’daki hükümeti bertaraf ederek Osmanlı’yı savaş dışı bırakmak isteniyordu. Fakat 18 Mart’ta başlayan bu büyük atak, akşam olduğunda 3 büyük geminin batırılması, 4 büyük geminin de büyük yara almasıyla sonuçlandı. Bu türlü olunca aslında İngilizler donanmasının yarısını kaybetmiş oldu.”

Bazıları yüzeye çok yakın, kimileri 100 metreyi aşan derinliklerde

Saldırı öncesinde işgal güçlerinin 19 Şubat’ta başlayan mayın tarama faaliyeti sırasında da kimi gemilerinin batırıldığını anlatan Atabay, “Kara Savaşları ve 1918 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesine kadar devam eden süreç içinde pek çok gemi battı. Burada İtilaf Devletleri’nin 16 savaş gemisi battı.” açıklamasında bulundu.

Mithat Atabay, değerli bir kısmı asker ve gereç taşıyanlar, yelkenliler ve mayın döşeyenler olmak üzere Osmanlı Devleti’ne ilişkin kimi gemilerin de batırıldığı bilgisini verdi.

İngilizlerin de 6, Fransızların da 4 denizaltısından 3’ünün batırıldığını, “Turkuaz”ın ise ele geçirildiğini aktaran Atabay şunları kaydetti: