Ayasofya ve Sultanahmet Camii’nde Karşılıklı Ezan Geleneği Devam Ediyor

Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi ve Sultanahmet Camii’nde ‘karşılıklı ezan okuma’ geleneği devam ediyor

Her iki caminin müezzinleri sırayla ezanın tıpkı kısımlarını okurken vatandaşlar ise duygusal anlar yaşıyor

İstanbul’un tarihi yarımadasında ezanın yükseldiği iki cami havadan görüntülendi

İSTANBUL – İstanbul’un tarihi ve kültürel kıymete sahip iki değerli simgesi olan Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi ve Sultanahmet Camii’nde Fatih Sultan Mehmed’in vasiyeti olan ‘karşılıklı ezan okuma’ geleneği devam ediyor. Ezan 5 vakit de tıpkı halde okunurken, ezanların yükseldiği iki cami havadan görüntülendi.

Çift minaresi bulunan bütün Selatin mescitlerinde karşılıklı ezan okunma geleneği Fatih Sultan Mehmed’in vasiyeti üzerine Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi ve Sultanahmet Camii’nde de sürdürülüyor. Her iki mescitte karşılıklı okunan ezanlar, İstanbul’un tarihi yarımadasında yankılanıyor. Geleneğe nazaran, birinci müezzin ezanın bir kısmını okuyup bitirdiğinde öteki caminin müezzini de birebir kısmı okuyor. Müezzinler ezanı bu halde bitirirken, vatandaşlar ise duygusal anlar yaşatıyor. Osmanlı devrinden günümüze kadar devam eden gelenekte ezan 5 vakit farklı makamlarda ve karşılıklı okunuyor. Her iki tarihi mescitten karşılıklı olarak ezan yükselirken, o anlar havadan görüntülendi.

“Ezanlar en hoş halde okunsun diye uğraşılmış”

Karşılıklı ezan okuma geleneğini anlatan Sultanahmet Camii Müezzini Aşgın Tunca, “İşin özü şu; bir şeyi hoş yapmak yani ecdadımız her şeyin en hoşunu yapmaya çalışmış. Mescidiyle, türbeleriyle ve her şeyiyle bir estetik katmaya çalışmış, hoşluk katmaya çalışmış. Kelam konusu ezan olunca da bunu en hoş formda yapmaya çalışmışlar. Bunun eğitimleri verilmiş, cumhur müezzinliği yapılmış. Ezan meşkleri yapılmış vaktinde. Ezanlar en hoş formda okunsun diye uğraşılmış. Karşılıklı ezan okuma geleneği neden olmuş? Eski vakitlerde mikrofon olmadığı için her minareden ezanlar okunmuş. Diyelim ki Sultanahmet Camii’nde 6 minare var ön tarafta oturan insanlara ezan sesinin gitmesi gerekiyor birebir vakitte art tarafta oturan insanlara da ezan sesinin gitmesi gerekiyor onun için farklı minarelerden ezan okunmuş. Elektrik icat edilince ve mikrofonlar devreye girince birbirine yakın olan mescitlerde sesler karışmasın diye daha hoş olsun diye karşılıklı ezanlar okunmaya başlanmış diyebiliriz. 12 yıldır buradayım birinci geldiğimde Ayasofya ile karşılıklı ezan okuyorduk. Oraya sesi hoş ve müsait olan, her gün farklı müezzin arkadaşımız gelip orada ezan okuyordu. ve biz de karşılık veriyorduk” sözlerini kullandı.

“Bu Osmanlı’dan gelen bir gelenektir”

Osmanlı devrinden gelen bir gelenek olduğundan bahseden Tunca, “Bu Osmanlı’dan gelen bir gelenektir. Ezanlar farklı makamlarda icra ediliyor. Sabah namazı sabah makamında, öğlen birden fazla vakit uşak makamında, ikindi rast makamında, akşam segah yahut hüzzam yatsı namazı ise hicaz makamında okunuyor. Bu bir gelenek. Biz bazen Muhayyer Kurdi üzere Nihavend üzere bazen Hüseyni üzere muharrem ayında ezanlar okuyoruz. Bunun için olağan Selatin camilerindeki arkadaşlarımızın musiki bilgisinin ve ses hoşluğunun olması gerekiyor. Müzik kulağının olması gerekiyor. Karşılıklı ezan okumanın bir sebebi de budur. Karşıda bir müezzin bir ses ile başlarsa sizde kendi kendinize ezan okursanız karışır. Müzik kulağı âlâ olan beşerler çabucak etkilenirler. Münasebetiyle bu işin düzgün olabilmesi için de karşılıklı okunması gerekir. Daha evvel Sultanahmet’le başlıyorduk Ayasofya ile davam ediyorduk şu an da Ayasofya Camii başlıyor. Daha evvel Ayasofya’nın gerisinde bir mescidimiz vardı, 1991 yılından bu yana orada ezan okunuyor. Ben geldim geleli de karşılıklı ezan okuyoruz. Ayasofya bir ezan makamında başlıyor, bizde ona ayak uyduruyoruz. Hangi sesten giriyorsa biz de birebir sesten giriyoruz. Bir hoşluk ortaya çıkıyor. İşin hoş olması ismine karşılıklı ezan okuma ortaya çıkmıştır” halinde konuştu.