Atatürk’ün Çanakkale Cephesinde Kullandığı Arabanın İtalya’daki Son Örneği Rahmi M. Koç Müzesi’nde Sergilenecek
Çanakkale Zaferi’nin 108’inci yılında, Atatürk’ün Çanakkale cephesinde kullandığı ve üzerinde fotoğrafının olduğu Fiat Zero araba modelinin İtalya‘daki son örneği Torino kentinden getirtilerek Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergilenmeye başlandı. Yalnızca 2 bin adet üretilen Model Zero, bugüne ulaşabilen az sayıdaki örnekleri üzere bundan bu türlü Rahmi M. Koç Müzesi’nde görülebilecek.
Türkiye’nin ulaşım, sanayi ve irtibat tarihindeki gelişmeleri yansıtan birinci ve tek sanayi müzesi Rahmi M. Koç Müzesi, Çanakkale Zaferi’nin 108’inci yıl dönümünde ziyaretçilerini Atatürk’ün Çanakkale cephesinde kullandığı araba modeliyle buluşturuyor.
Harbiye Nezareti’nin, 1915 yılında Anafarta Küme Kumandanı Mustafa Kemal’e tahsis ettiği Fiat Zero ile birebir model olan araba, İtalya Torino’dan getirildi ve TOFAŞ tarafından Rahmi M. Koç Müzesi’ne armağan edildi.
Atatürk’ün Çanakkale Savaşları sırasındaki nadir fotoğraflarından biri de bu araba üzerinde çekilen fotoğraf… Türk Şehitlikleri İmar Vakfı tarafından kurulan ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Karataş’ın lideri olduğu Çanakkale Savaşları Enstitüsü, detaylı çalışmaları sonucunda Atatürk’ün cephede kullandığı arabanın 1913 model Fiat Zero modeli olduğunu belirledi.
Fiat Zero, enstitü tarafından yayına hazırlanan Anafarta Mecmuası’nın 2022 İlkbahar sayısında kapağa taşındı. Enstitü Araştırmacısı Onur Kuşku tarafından kaleme alınan ” Mustafa Kemal Atatürk‘ün Arabası Peşinde: Gelibolu’da Tekerlek İzleri” başlıklı yazıda, Atatürk’e tahsis edilen arabanın öyküsü mercek altına alındı.
2 BİN ADET ÜRETİLDİ, SEÇKİN MÜZELERDE SERGİLENİYOR
Model Zero’nun üretimine, 1912 yılında Fiat’ın Torino’da yer alan Corso Dante Fabrikası’nda başlandı. Devam eden yıllarda ise Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte modelin üretimi sekteye uğradı. Fiat’ın üretim çizgilerinin tamamı, İtalyan ordusunun gereksinimlerine ayrıldı. Model Zero, 1915 yılında banttan son kere indiğinde 2 bin adetlik satışa ulaşmıştı. Model ismindeki “12-15 HP” ibaresi beygir gücünün yerine arabanın İtalyan vergi sisteminde girdiği dilimi yansıtıyor.
Üretilen 2 bin adet arabadan bugüne ulaşabilen az sayıdaki örneği ise seçkin müzelerde yerini aldı. Model Zero’da 1.846 santimetreküp (1,8 litre) kıymetinde karbüratörlü ve dört silindirli doğal emişli akaryakıtlı motor bulunuyor. Motoru 2 bin zaman dakikada azamî 19 beygirlik güç üretiyor. Dört kişilik oturma tertibine sahip, iki kapılı biçimde olan Zero, saatte 63 kilometre sürate ulaşabiliyor. Model Zero, pek çok ülkede satıldı. Türkiye’ye 12 adet gelen Fiat Zero’yu, İstanbul’da satan bayinin ismi ise arşivlere nazaran “Dilsizian”.
RAHMİ M. KOÇ MÜZESİ HAKKINDA
Rahmi M. Koç Müzesi Türkiye’nin ulaşım, sanayi ve irtibat tarihindeki gelişmeleri yansıtan birinci ve tek sanayi müzesidir. 14 binin üzerinde nesneden oluşan koleksiyonu, çocuklara yönelik eğitimleri ve atölyeleri ile kültür ve eğlenceyi bir ortada sunabilen tek adres olan Rahmi M. Koç Müzesi Mustafa V. Koç/Lengerhane binası ve Hasköy Tersanesi olmak üzere iki tarihi bina ile halihazırda 11 bin 250 m2’lik kapalı alana ve yaklaşık 17 bin metrekarelik açık alana sahiptir. Müze, salı-cuma 09.30 – 17.00, cumartesi-pazar 10.00 – 18.00 saatleri ortasında ziyaret edilebiliyor.