Amasyalılar en son 1896 yılında görülen ‘Yitik lale’yi arıyor
Amasyalılar en son 1896 yılında görülen ‘Yitik lale’yi arıyor
AMASYA – Amasya‘nın ‘Yitik lale’si yüz yılı aşkın müddettir bulunamadığı için jenerasyonunun tükendiği rapor edildi. Bilim insanları ve gezginler yıllardır kentin tepesindeki dağları dolaşıp gizemli bitkiyi arıyor.
İlk kere 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip “Tulipa Sprengeri” ismiyle bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da tabiatta görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçti. Gizemli bitki Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebildi.
Çekilmiş fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olan Yitik Laleyi uzun yıllardır arayan botanikçilerden Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yıldırım, “1896’dan bu yana yitik olan Amasya Lalesine bir daha rastlanmadı. Yaklaşık 30 yıldır Amasya’nın farklı bölgelerinde çalışma yaptık. Lakin karşılaşamadık” dedi.
“Amasya Lalesini bulan olarak tarihe geçmek isterim”
Nisan ve Mayıs aylarında tabiat gezginleri ile vatandaşların da dağlarda bu tipi takip ettiğini anlatan Prof. Dr. Yıldırım, “Amasya Lalesinin ayırt edici özellikleri çiçek yaprakları uca hakikat sivrilen mızrak biçimindedir. Kırmızı hoş imajının ardında da sarı şeritler var. Benim için en büyük ödül Amasya Lalesini bulan olarak tarihe geçmek olur. Şu anda süs bitkisi olarak çok azda olsa Avrupa’daki bahçelerde üretilmektedir. Bizim gayemiz de doğal vatanı olan Amasya’da görmektir” diye konuştu.
Gümüşlü mahallesi muhtarı Asuman Topuz, Kırklar Dağı’nda lalelerin izini sürdüklerine değinirken, Çakallar mahallesindeki meskenlerinin bahçesinde yetişen öteki cinsteki lalelere ihtimamla bakan Ercan Eftelioğlu ve kardeşi Altan Eftelioğlu da kayıp laleleri umutla aramayı devam ettirdiklerini söylediler. Araştırmacı-yazar Hüseyin Menç ise Yasal Sultan Süleyman periyodunda Amasya’dan lale soğanlarının büyükelçiler aracılığıyla Avrupa’ya götürüldüğünün kayıtlara geçtiğine işaret etti.