ABD’nin eski DEAŞ ile Gayret Özel Temsilcisi James Jeffrey: Türkiye bağımsız dış siyaset izlemeye devam edecek
ABD’nin eski DEAŞ ile Gayret Özel Temsilcisi James Jeffrey, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki devirde bağımsız dış siyaset izlemeye devam etmesini beklediğini, Türkiye‘nin büyüklüğü ve kabiliyetleri dikkate alındığında bunun rasyonel bir tercih olduğunu söyledi.
Atlantik Kurulunun düzenlediği panelde, seçim sonrası yeni periyotta Türk-Amerikan bağlantıları ve Türkiye dış siyaseti masaya yatırıldı.
Panele, eski Büyükelçi Jeffrey’nin yanı sıra Atlantik Kurulu uzmanlarından Rich Outzen ve Brenda Shaffer konuşmacı olarak katıldı.
Türkiye’nin yeni devirde dış siyaseti ve ABD ile ilgileri üzerine değerlendirmelerde bulunan Jeffrey, Washington ile Ankara ortasındaki bağlantıların uygunlaşmasını beklediğini söyledi.
İki ülke alakalarının geçen yıla göre aslında muhakkak ölçüde güzelleştiğine işaret eden Jeffrey, ABD Lideri Joe Biden’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arayarak tebrik etmesinin “ilişkileri tamir etmek için büyük bir adım” olduğunu söyledi.
Jeffrey, ABD ve İngiltere dışında NATO içerisinde Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını en çok zora sokan ülkenin Türkiye olduğunu lisana getirdi.
ABD’de kimilerinin Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamaya yakın olduğunu tez ettiklerine de değinen Jeffreey, “Onun (Erdoğan) bu hafta ne yapacağı konusunda zerre fikrim yok.” diyerek, bu söylentilerin savdan öteye geçmediğini söz etti.
Jeffrey, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktidarda bulunduğu mühlet zarfında, bilhassa de 2009-2010 yıllarında Batı ülkeleri ile yakın bağlantılar gözettiğini, birinci kere bir Türk başkanın Kıbrıs konusunda mutabakata hazır olduğunu, Avrupa Birliği’ne (AB) girme konusunda ıslahatlar yaptığını lakin Kıbrıs konusundaki Annan Planı’nın Rumlar tarafından geri çevrildiğini, AB içerisinde de kimi ülkelerin Türkiye’yi üye olarak istemediğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eforlarının karşılıksız kaldığını söz eden Jeffrey, “Dolayısıyla (dış politikada) bağımsız hareket etmeye devam edecek ve bu ülkenin büyüklüğü, kabiliyetleri dikkate alındığına bu, rasyonel bir karardır.” diye konuştu.
Yunanistan ile Türkiye ortasındaki tansiyonlara da değinen Jeffrey, Türkiye’ye takıntılı olmanın Yunan dış siyasetinin ana ögelerinden biri olduğunu söz ederek, “Düşmanlıklar ve rahatsızlıklar ne olursa olsun Türklerin Yunanistan konusunda bir takıntısı kelam konusu değil. Onların çok daha büyük problemleri var.” dedi
Jeffrey, ABD idaresinin Suriye’de terör örgütü YPG/PKK ile münasebetlerine de dikkat etmesinin gerekli olduğunu belirtti.
F-16 alımı ile İsveç’in NATO üyeliğini bağdaştırmak talihsizlik
Atlantik Kurulu uzmanı Outzen de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni periyotta Batı ile Batı dışındaki bağlarında istikrar gözeteceğini kaydetti.
Erdoğan’ın her vakit çok eksenli bir yaklaşımı benimsediğini lisana getiren Outzen, “Dış siyasette yüzde 51 oranında Batı’ya yüzde 49 oranından da öbür portföylere yatırım yapıyor. Bunun bir muvaffakiyet olduğunu hissediyor ve devam ettirecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Outzen, ABD’nin Türkiye’nin F-16 alım talebi ile İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanması sürecini bağdaştırmasını da eleştirdi.
İki mevzuyu bağdaştırmanın “talihsizlik” olduğuna vurgu yapan ABD’li uzman, Türkiye’nin bunu kabul etmeyip öteki seçeneklere bakabileceğini söyledi.
Outzen, “İki mevzuyu direkt bağdaştırmak bu muahedeyi yapacak herkesin kabiliyet ve kredibilitesinin altını oyacak.” sözlerini kullandı.
Enerji alanında 3 yılda kaydedilen gelişmeler sıra dışı
Atlantik Kurulu uzmanı Shaffer ise Türkiye’nin Karadeniz’de doğal gaz keşfetmesi ve işletmesine ait, “Son üç yıldaki gelişmelerin suratına bakılırsa keşiften işletmeye bu sanayide sıra dışı bir şey.” dedi.
Çıkarılan gazın iç piyasaya yahut dış piyasaya gitmesinin kıymetinin olmadığını belirten Shaffer, bu altyapıyı hazırlama suratının takdire şayan olduğunu kaydetti.